CEBİR SUÇU VE CEZASI NEDİR?

Cebir suçu; fiziki güç kullanarak bir kimsenin belli bir davranışta bulunmaya zorlanmasıyla vücut bulur. Cebir suçu, TCK m.108’de “Hürriyete Karşı Suçlar” arasında düzenlenmesine rağmen, yaralama suçunun nitelikli hali olarak da kabul edilmektedir.

Cebir suçunun koruduğu hukuki fayda, vücut dokunulmazlığı, kişinin karar verme ve hareket özgürlüğüdür. Çünkü, kişinin vücut bütünlüğü ihlal edilerek bir şeyi yapması veya yapmaması istenmektedir.

Cebir Suçunun Şartları

• Cebir suçunu işleyen failde genel kast bulunması gerekmektedir. Fail, cebir suçunu bilerek ve isteyerek uygulamalıdır, özel kast aranmamaktadır. Bu nedenle cebir suçunun taksirle işlenmesi mümkün olmamaktadır.
• Bunun yanında cebir suçu, seçimlik hareketli suç olup birden fazla hareket ile işlenmesi mümkündür. Cebir suçu üç farklı hareketle işlenebilir; mağduru bir şeyi yapmaya zorlama, mağduru bir şeyi yapmamaya zorlama bir şeyin yapılmasına müsaade etmesi için mağduru zorlamadır.
• Söz konusu suçun faili herkes olabilmektedir. Cebir suçunda mağdurun iradesi baskı altına alınmalıdır.
• Cebir suçu, yağma suçunun bir araya gelmesinde oluşan bir suç tipidir. Yağma suçu, cebir kullanarak ya da tehditte bulunarak hırsızlık suçlarının bir araya gelmesi ile oluşan suç tipidir. Yağma suçundan mağdur olan kimse, cebir veya tehdit kullanarak malının alınmasına karşı koyamamaya mecbur kalmaktadır. Yağma suçunda, ayrıca işlenen cebir veya tehdit suçundan cezalandırma yapılmayacaktır.
• Kamu görevlisine karşı cebir suçunun işlenmesi halinde görevi yaptırmamak için direnme suçu işlenecektir.
• Cebir suçunda, fiziksel zorlama olması gerekmekte, vücut bütünlüğü ihlal edilmelidir.

Cebir Suçunun Cezası

Türk Ceza Kanununun 108. Maddesinde açıkça hükmedildiği üzere,

“Bir şeyi yapması veya yapmaması ya da kendisinin yapmasına müsaade etmesi için bir kişiye karşı cebir kullanılması halinde, kasten yaralama suçundan verilecek ceza üçte birinden yarısına kadar artırılarak hükmolunur.” olarak düzenlenmiştir.

Görüldüğü üzere, cebir suçunun cezası, kasten yaralama suçu adına verilecek olan cezanın üçte birinden yarısına kadar arttırılarak verilecektir. Cezada artırım olarak kesin bir oran verilmemiş, cezanın üçte biri ile yarısına kadar bir aralık belirlenmiştir.

Cebir suçundan verilecek olan cezanın miktarına göre mahkemenin vereceği hüküm de değişiklik gösterebilecektir. Cebir suçu nedeniyle verilecek olan hapis cezası, bir yıl altında ise, hakim adli para cezasına çevirebilir.

Bunun yanında, hapis cezası bir yıldan fazla ancak iki yıl altında verilecek ise mahkeme tarafından belli koşulların olması halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verebilecektir.

Adli Para Cezası, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Adli para cezası, işlenen bir suça karşılık hapis cezasıyla birlikte veya tek başına uygulanabilen bir yaptırım türüdür. Cebir suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası 1 yıl veya altında olduğunda hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkündür.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), sanık hakkında hükmolunan cezanın belli bir denetim süresi içerisinde sonuç doğurmaması, denetim süresi içerisinde belli koşullar yerine getirildiğinde ceza kararının hiçbir sonuç doğurmayacak şekilde ortadan kaldırılması davanın düşmesine neden olan bir ceza muhakemesi kurumudur. Cebir suçu cezasının 2 yıl veya altında belirlendiği hallerde HAGB kararı mümkündür.

Ceza ertelenmesi, mahkeme tarafından belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir. Cebir suçu cezasının 2 yıl veya altında belirlendiği hallerde hapis cezasının ertelenmesi mümkündür.