İLK KEZ UYUŞTURUCU İLE YAKALANMAK

İlk kez uyuşturucu ile yakalanmak, kanunda uyuşturucu konulu suç olarak tanımlanan eylemlerin şartlarına bağlı, cezai işlemi etkiler nitelikte bir alt fiildir. Etki niteliği ise, indirim sebebi görülmeksizin, temel cezanın belirlenmesinde alt sınırdan uzaklaşmayı gerektirmeyecek şekildedir.

Yazımızın konusu kanunda uyuşturucu ticareti suçları olarak sınıflandırılan eylemlerle suçlanan insanlar, onların yakınları için, suçun ilk kez işlenmesinin ne gibi cezai sonuçlara getirebileceği sorusuna yanıt aradığı konulardandır. Özellikle kişisel kullanım amacı dışında nakil, depolama, bulundurma şartlarının oluştuğu durumlarda kişinin ne gibi cezai yaptırım sonucuyla karşı karşıya kalabileceği sorusuna yanıt bulmaya çalışılmaktadır. Sıraladığımız durumlarda suçun ilk kez işlenmesi hususunun cezai sonuca etki bakımından, cezanın belirlenmesi için TCK 61. maddede gösterilen kriterlerin oluşmasında bir gösterge olarak değerlendirilebilmektedir. Bu durumda konunun cezanın şahsiliği ilkesi kapsamında olduğundan, şahsa, T.C.K.’nda belirlenen kriterlere göre farklılık gösterdiğinden dolayı, yazımızda daha somut durum olarak görülür toplum içinde Uyuşturucu Kullanma ve Bulundurma Suçu olarak bilinen durumdan bahsetmekteyiz.

Bu kapsamda yazımızda ilk kez uyuşturucudan yakalanma hususunun hukuki yaptırım sonuçlarını nasıl etkileyebileceği, yaptırımların, işlemlerin memuriyette görevlileri nasıl etkileyebileceği, memuriyete alıma etkisini, AMATEM tedavisi sicile işler mi sorularınıza yanıt bulmaya çalışacağız.

Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi satın alan, kabul eden, bulunduran veya kullanan kişi hakkında, eylemi ilk kez gerçekleştirmişse, Cumhuriyet Savcısı tarafından 5 yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmektedir, ayrıca kişi hakkında bu süre zarfında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanır.

Cumhuriyet Savcılığı Ceza davasının açılmasının ertelenmesi kararını 5 yıl süre sistemde bekletiyor.

Şüpheli gerek görülmesi hâlinde, hakkında uygulanmakta olan denetimli serbestlik süresi içinde tedaviye tabi tutulabilir.

Savcılık makamı tarafından verilen bu kararlara, şüpheliye tebliğ edildiği tarihten itibaren on beş gün içinde itiraz edilebilir. İtiraz tedaviye tabi tutulmak hakkında ise, itirazda tedaviye gerek olmadığı hakkında somut, inandırıcı ve geçerli hususların bildirilmesi önem arz eder.

Ceza Davasının açılmasının ertelenmesi süresi zarfında, şüpheliye yüklü yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar edilmesi gerekçeli iddiasıyla ertelenmiş Ceza Davasını açabilir. Bu durumda, kovuşturma şartı olan “ısrar koşulunun” gerçekleşmediği Mahkeme tarafından anlaşılırsa bu şartın gerçekleşmesini beklemek üzere “davanın durmasına” karar verilir. Denetimli serbestlik dosyasının infazına devam edilmesi için Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin karar verilir. (C.M.K. 223/8; YARGITAY 10. C. D. E.: 2018/3560 K.: 2018/6557)

Uyuşturucudan denetimli serbestlik alan memur olabilir mi?

Kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan alınan denetimli serbestlik tedbiri adli sicil kaydına işlenmemektedir. Arşiv kaydı denilen özel bir sistemde bulunmakta olup, kurumlarca yapılan güvenlik soruşturması, arşiv araştırmasında ulaşılabilmektedir. Dolayısıyla düz memur olmaya kanuni bir engel oluşturmadığı için, bu durumda memur oluna bilirse de muhtemel bir arşiv araştırması halinde sıkıntı oluşturabilmektedir. Kurum yönetmeliğine, işe alım şartlarına bağlı olarak farklılık göstermekte olup, memuriyette göreve alım ve atama için engel de oluşturabilir.

İlk kez uyuşturucudan yakalanmak hususunun memuriyette görevlilere etkisi

Kişinin çalıştığı kurumun yönetmeliğine göre farklılık gösterebilir. KDAE ve denetimli serbestlik tedbiri adli sicil kaydına işlenmezse de özel kayıt sisteminde bulunmaya devam eder. Bazı kurumlarda belirli aralıklarla güvenlik soruşturması yapılmaktadır. Güvenlik soruşturması esnasında kişinin çalıştığı kurumun yönetmeliğine göre memur üzerinde etkisi olabilir. Açığa alınma, görevden çıkarılma gibi durumlarda kanun yoluna başvurulabilir, hakkında olan kararın iptali için idari dava açılabilir.

AMATEM tedavisi sicil kaydına işler mi?

AMATEM tedavisi, sabıka kaydı olarak da adlandırılan adli sicil kaydına işlenmemektedir, AMATEM tedavisi hakkında kayıtlar Cumhuriyet Savcılığı kayıtlarında bulunmaktadır, ulaşılması özel izne tabidir.

Sonuç

Uyuşturucu ticareti suçları olarak sınıflandırılan eylemlerde, fiilin ilk kez gerçekleştirilmesi hususunun cezai sonuca etkisi, uygulamada cezanın şahsiliği ilkesi kapsamında değerlendirilerek, kişiye, suçun şartlarına göre farklılık göstermektedir.

Uyuşturucu kullanma ve kullanmak amaçlı bulundurma suçları olarak sınıflandırılan eylemlerde ise, fiilin ilk kez gerçekleştirilmesi hususunun yaptırımlara etkisi, çalışılan kurumun yönetmeliğine göre farklılık gösterebilir. Adli açıdan cezai sonuçlar ise, kişinin maddeye bağımlılık durumu, dava açılmasının erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranışı veya yasakların ihlaline, suçun şartlarına göre farklılık gösterebilir.