Ataköy 7-8-9-10 Mah. D-100 Güney Yanyolu Nef 22 E Blok 9. Kat D:145 Bakırköy / İSTANBUL Tel : +905356887527
trende

UYUŞTURUCU SUÇUNDA ETKİN PİŞMANLIK

02.11.2022
307
UYUŞTURUCU SUÇUNDA ETKİN PİŞMANLIK

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun sisteminde etkin pişmanlık; suç tamamlandıktan sonra mahiyeti etkin pişmanlığa müsait belli suçlar bağlamında cezayı ortadan kaldıran veya cezadan indirim yapılmasını gerektiren şahsi sebep olarak kabul edilmiştir. Uyuşturucu ve uyarıcı maddelere ilişkin suçlara özgü etkin pişmanlık hükümleri ise yalnızca 188 ve 191’inci maddelerdeki suçlara ilişkin olarak, TCK’nın 192. maddesinde düzenlenmiştir. Bunlarla beraber uyuşturucu ve uyarıcı madde suçları çoğu zaman bir suç örgütünün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi sebebiyle suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçu bakımından düzenlenen etkin pişmanlık hükümleri, bazı hallerde uyuşturucu ve uyarıcı madde suçlarına ilişkin etkin pişmanlık hükümleriyle de örtüşmektedir.

A. Uyuşturucu Madde Ticaretinde, Suç Resmi Makamlar Tarafından Haber Alınmadan Önce Etkin Pişmanlık (TCK m.192/1)

Uyuşturucu ve uyarıcı maddelere ilişkin suçlara özgü etkin pişmanlık hükümleri, TCK’nın 192. maddesinin 1. fıkrasında “Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarına iştirak etmiş olan kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri merciine haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırırsa, hakkında cezaya hükmolunmaz.” şeklinde düzenlenmiştir.

Görüldüğü üzere kişinin TCK m.192/1 maddesinden yararlanabilmesi için;

Öncelikle bu suçlara iştirak etmiş olması,

Suça iştirak eden kişinin, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri bildirmesi,

Bildirimin resmi makamlara yapılması,(Cumhuriyet Başsavcılığına, kolluk makamlarına, mahkemelere, valiliklere vs.)

Bildirimin resmi makamlar suçtan haberdar olmadan önce yapılması,

Kişinin yaptığı bildirimle suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırması, gerekmektedir.

Bildirimin bizatihi suça iştirak eden kişi tarafından yapılması gerektiği kural olsa da bildirimin bizzat kişi tarafından yapılması hal ve şartlara göre mümkün değilse, onun adına yapılacak bildirimlerin de geçerli olduğu kabul edilmelidir.

Kişinin bildirimi kapsamında ifadesine müracaat edildiğinde, bu durum, diğer şerik yahut failler yönünden tanıklık yapmak anlamına geldiğinden (CMK m.50/1-c), kendisinin ve yakınlarının can güvenliği, beden bütünlüğü veya mal varlığı açısından ağır ve ciddi tehlikeler ortaya çıkacaksa, 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu kapsamında tanık koruma tedbirlerine müracaat edilmesi de gündeme gelebilir.

Önemle belirtmek gerekir ki yapılan bildirim neticesinde suç ortaklarının yakalanamaması ya da uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ele geçirilememesi halinde hüküm uygulanmayacaktır.

Son olarak kişi resmi makamlara bilgi verdikten sonra suç ortaklarının veya uyuşturucu ya da uyarıcı maddelerin ele geçirilmesinin engellemesine yönelik birtakım davranışlarda bulunursa suç ortakları nihayetinde yakalanmış olsalar da kişi etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanamaz.

B. Uyuşturucu Maddenin Kullanmak İçin Temininde, Suç Resmi Makamlar Tarafından Haber Alınmadan Önce Etkin Pişmanlık (TCK m.192/2)

Türk Ceza Kanunu 192. maddesinin 2. fıkrasında “Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, bu maddeyi kimden, nerede ve ne zaman temin ettiğini merciine haber vererek suçluların yakalanmalarını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırırsa, hakkında cezaya hükmolunmaz.” hükmünü haizdir.

İlgili madde hükmünden de anlaşılacağı üzere TCK m.192/2 düzenlemesinden yararlanabilmek için;

Kişinin kullanmak amacıyla uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi satın alması, kabul etmesi veya bulundurması,

Kişinin uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi kimden, nerede, ne zaman temin ettiğini yetkili makamlara bildirmesi,

Bildirimin fail tarafından bizzat yapılması,

Bildirimin resmi makamlara yapılması,

Bildirimin suçun resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce yapılması,

Bildirimin, suçluların yakalanmalarını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırması, gerekmektedir.

TCK’nın 188’inci maddesine istinaden yapılan soruşturma neticesinde, Cumhuriyet savcısı, TCK m.192/2’de yer alan etkin pişmanlık halinin gerçekleştiğini tespit ederse, CMK m.171/1 uyarınca kişi hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar verebilir. Savcının etkin pişmanlık dolayısıyla kamu davasının açılmaması konusunda takdir yetkisini kullanıp kovuşturmaya yer olmadığı kararı verdiği durumlarda, CMK m.173/5 gereğince bu karara itiraz edilemez.

Cumhuriyet savcısının CMK m.171/1 uyarınca takdir hakkını kullanmayıp iddianame tanzim etmesi suretiyle kamu davasının açıldığı durumlarda, mahkeme etkin pişmanlık hükümlerinin şartlarının gerçekleştiği kanaatine varırsa, sanık hakkında ceza verilmesine yer olmadığına karar verir.

C. Uyuşturucu Madde İmal ve Ticaret ile Kullanmak İçin Uyuşturucu Madde Temini Suçları Haber Alındıktan Sonra Etkin Pişmanlık (TCK m.192/3)

Türk Ceza Kanun’nun 192. maddesinin 3. fıkrası “Bu suçlar haber alındıktan sonra, gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza, yardımın niteliğine göre dörtte birden yarısına kadar indirilir.” hükmünü haizdir.

İlgili madde hükmünden de anlaşılacağı üzere TCK m.192/3 düzenlemesinden yararlanabilmesi için;

Kişinin TCK m.188’de yer alan suça iştirak etmiş olması ya da 191’inci maddede düzenlenen suçu işlemiş olması,

Failin, suçun ortaya çıkmasına ve fail ya da suç ortaklarının yakalanmasına yardım ve hizmette bulunması,

Yardım ve hizmetin bizzat etkin pişmanlıktan yararlanacak kişi tarafından yapılması,

Yardım ve hizmetin, suçların resmi makamlar tarafından haber alınmasından sonra yapılması, gerekmektedir.

Kişinin etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanabilmesi için yapacağı hizmet ve yardımların, suçun niteliğinin ortaya çıkmasına yönelik ve suçu ortaya çıkarmaya elverişli olması gerekmektedir. Elverişli olmayan birtakım katkıların varlığıyla beraber, başkaca sebeplerle (örneğin kolluğun etkin soruşturması, başka bir vatandaşın ihbarı) suç ortaya çıkmış ve fail ya da suç ortakları yakalanmış ise kişi etkin pişmanlıktan yararlanamaz.

Yetkili makamlar, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunun ya da kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alma, kabul etme veya bulundurma suçunun işlendiğini haber aldıktan sonra, failin, yetkililere ele geçirilen uyuşturucuyu kullanmak için elinde bulundurduğunu söylemesi (bizzat kendi suçunu ortaya çıkarması), yetkili makamların elinde buna ilişkin delil bulunsa bile, 191’İnci maddedeki suçun işlendiğinin ortaya çıkartılmasına hizmet ve yardım olarak nitelendirilir ve bu halde etkin pişmanlık hükümlerinin (m.192/3) uygulanması gerekir. 

Sonuç olarak TCK m.192/3’te düzenlenen etkin pişmanlık hükmünde, diğer 192/1 ve 192/2’deki etkin pişmanlık hükümlerinden farklı olarak, haber alındıktan sonra, gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek cezanın, yardımın niteliğine göre dörtte birden yarısına kadar indirileceği öngörülmüştür.

Buna göre Cumhuriyet savcısı, 192/3’te yer alan etkin pişmanlık hükmünün şartlarının gerçekleştiğini tespit etse dahi, kamu davası açmak zorundadır. 192/3’te yer alan etkin pişmanlık hükümlerinin şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği konusundaki değerlendirme yetkisi mahkemeye aittir.

D. Uyuşturucu Maddeyi Kullanan Kişinin, Kullanmak İçin Uyuşturucu Madde Temini Suçunda Haber Alınmadan Önce Tedavi İsteğinde Bulunması (m.192/4)

Türk Ceza Kanun’nun 192. maddesinin 4. fıkrası “Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, hakkında kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmaktan dolayı soruşturma başlatılmadan önce resmi makamlara başvurarak tedavi ettirilmesini isterse, cezaya hükmolunmaz.” hükmünü haizdir.

İlgili madde hükmünden de anlaşılacağı üzere TCK m.192/4 düzenlemesinden yararlanabilmesi için;

Failin kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi satın alması, kabul etmesi veya bulundurması,

Failin uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi kullanmış olması,

Failin resmi makamlardan kendisinin tedavi ettirilmesini istemesi,

Tedavi isteğinin bizzat kullanan şahıs tarafından, gönüllü olarak yapılması,

Tedavi isteğinin 191’inci maddedeki suça ilişkin soruşturma başlatılmadan önce yapılmış olması, gerekir.

TCK m.192/4’te düzenlenen etkin pişmanlık hükmünde de, 192/1 ve 192/2’de yer alan düzenlemelere paralel olarak, kişi hakkında cezaya hükmolunamayacağı öngörülmüştür. Buna göre, savcı, 192/4’te yer alan etkin pişmanlık hükümlerinin şartlarının gerçekleştiğini tespit ederse, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişinin tedavisi tamamlanıncaya kadar karar vermeyip, tedavi sonuçlandığında kovuşturmaya yer olmadığına karar verebilir. Ancak tedavinin tamalanamaması, örneğin failin kaçması halinde, savcı iddianame tanzim ederek kamu davası açacaktır.

Bu halde, mahkeme, 191/1 uyarınca hüküm vermeden önce uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi hakkında, tedaviye ve denetimli serbestlik haline; kullanmamakla birlikte kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi hakkında ise denetimli serbestlik tedbirine karar verebilecektir. Tedavinin ve denetimli serbestlik tedbirlerinin gereklerine uygun davranan kişi hakkında açılmış olan davanın düşmesine karar verilir. Aksi halde ise davaya devam olunarak hüküm verilir.  

Ziyaretçi Yorumları - 6 Yorum
  1. Ayla Hak dedi ki:

    İşlediğim suçtan pişman oldugumu dile getirdiğimde hakim cezamı indirir mi

    1. alpserhukuk dedi ki:

      bu ceza indirim sebebi değildir. Aksine bazı davalarda daha çok ceza almanızı bile sağlayabilir.

  2. Aysel A dedi ki:

    Etkin pişmanlık sebebiyle cezada ne kadar indirime gidilir

    1. alpserhukuk dedi ki:

      uyuşturucu olayı haber alındıktan sonra gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza, yardımın niteliğine göre dörtte birden yarısına kadarı indirilecektir.

  3. aykut dedi ki:

    iyi günler efendim ben gcn 50 grm toz esrarla yakalandım ilk deafydi galiba denetim alacam 1 yıl ve 2 hafta sonra askere gidecem bu durumda ne olur

  4. alpserhukuk dedi ki:

    savcılık ilk eylemin olması sebebiyle kamu davasını 5 yıl süreyle erteleyecektir.

Bir Yorum Yazın

Hemen Ara