Sebepsiz Zenginleşme Nedir?
Sebepsiz Zenginleşme Nedir?
Kişinin herhangi bir hakka dayanmaksızın birinin malvarlığından faydalanarak zenginleşmesi sonucunda sebepsiz zenginleşme davası açılabilir. Bu durumda bir tarafın malvarlığı bir nedene dayanmadan artarken diğer kişinin malvarlığı nedensiz azalmaktadır. Türk Borçlar Kanununun düzenlediği sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca zenginleşen, malvarlığı azalan tarafa zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür. İade aynen iade şeklinde gerçekleşir.. Ancak aynen iadenin mümkün olmadığı durumlarda iade nakden de mümkündür.. Örneğin ayırt etme gücü olmayan kişinin yaptığı hukuken geçersiz sözleşmenin iadesi bu şekilde gerçekleşir.
Sebepsiz Zenginleşme Davası Şartları Nelerdir?
Borçlar Kanunu’nda sebepsiz zenginleşme, sorumluluğun kaynaklarında biri olarak görülür. Bir taraf zenginleşirken, diğer taraf fakirleşir. Sebepsiz zenginleşmede, zenginleşen ile fakirleşen arasında hukuka uygun olarak bir nedensellik bağının bulunması, zenginleşmenin hukuka uygun olmaması gerekir.
Sebepsiz zenginleşme sebebine karşı açılan davalarda, sebepsiz zenginleşen aleyhine sadece mal varlığındaki eksilmelerin giderilmesine yönelik dava açılabilir. Sebepsiz zenginleşme, alacaklıya ikinci derece dava hakkı ortaya çıkartır. Alacağın asli nitelikteki davarda önlenmesi durumunda, sebepsiz zenginleşme davası açılmaz.
Sebepsiz Zenginleşme Davasının Açılamayacağı Haller
- Zamanaşımına uğramış bir borcun ödenmesi
- Ahlaki bir görevin yerine getirilmesi nedeniyle ödeme yapılması
- Hukuka veya ahlaka aykırı bir amaç için ödemede bulunulması
Bu amaçlarla verilen şeyler geri istenemez.
Sebepsiz Zenginleşme Davası Dava Açma Süresi
Türk Borçlar Kanununun 82. Maddesine göre:
- Sebepsiz zenginleşmeden doğan istem hakkı, hak sahibinin geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde zenginleşmenin gerçekleştiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar.
Dava Ne Kadar Sürer?
Her davanın süreci, mahkemenin iş yoğunluğu, dosyada bulunan delillerin toplanması ve adli tatil sürecine girilmesi gibi nedenlerle değişkenlik göstermektedir. Bu nedenle bir davanın ne kadar süreceğine dair kesin bir süre verilememekte ortalama süre verilebilmektedir. Sebepsiz zenginleşme davası genellikle ortalama 9 ay ile 1 sene arasında sürmektedir.
