Hırsızlık

Başkasının zilyedi olduğu taşınır bir malın, zilyedin rızası olmadığı halde kendisine veya başkasına yarar sağlamak amacıyla bulunduğu yerden alınmasıyla meydana gelmektedir. Hırsızlık suçunun gerek basit gerekse nitelikli hali şikâyete bağlı değildir. Bu sebeple hırsızlık suçunun herhangi bir şikâyet süresi bulunmamaktadır. Suçun en basit halinin bile 8 yıl dava zamanaşımı bulunduğundan, dava zamanaşımı olan 8 yıl içerisinde (en basit hali için) şikâyet edildiğinde soruşturma başlatılacaktır. Hırsızlık suçu, şikâyete bağlı bir suç olmadığından şikâyetten vazgeçme ile kamu davası düşmeyecektir.

a)Hırsızlık Suçunun Basit Hali ve Cezası

Hırsızlık suçunun basit halinin cezası Türk Ceza Kanunu’nun 141. maddesinde düzenlenmiştir. Hırsızlık suçunun basit hali, açıkta bırakılan eşya hırsızlığıdır. Açıkta bırakılan eşyaya sayısız örnek verebiliriz. Yargıtay’ın da bu konuya ilişkin kararlarında birçok örnek mevcuttur. Örnek vermek gerekirse kişinin açık bir alanda unutmuş olduğu çantasının başkası tarafından çalınmasını söyleyebiliriz.

Basit hırsızlık suçunun cezası, 1 yıldan 3 yıla kadar hapistir.

b)Hırsızlık Suçunun Nitelikli Hali ve Cezası

Hırsızlık suçunun nitelikli hallerinin cezası Türk Ceza Kanunu’nun 142. Maddesinde açık olarak düzenlenmiştir. Buna göre;

-Kime ait olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde bulunan ya da kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşya hakkında,

-Halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı içinde veya bunların belli varış veya kalkış yerlerinde bulunan eşya hakkında,

-Bir afet veya genel bir felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında,

-Adet veya tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılmış eşya hakkında,

İşlenmesi hâlinde, 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

• Suçun nitelikli hallerine ek olarak aşağıda bahsedilen şekillerde işlenmesi halinde beş yıldan on yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.Ayrıca beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kimseye karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranına kadar artırılır.
• Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanarak,
• Elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle,
• Doğal bir afetin veya sosyal olayların meydana getirdiği korku veya kargaşadan yararlanarak,
• Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla ya da diğer bir aletle kilit açmak veya kilitlenmesini engellemek suretiyle,
• Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle,
• Tanınmamak için tedbir alarak veya yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak,
• Büyük veya küçük baş hayvan hakkında,
• Herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında,
• Suçun, sıvı veya gaz hâlindeki enerji hakkında ve bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenmesi halinde, beş yıldan oniki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu fiilin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ceza yarı oranında artırılır ve onbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
• Hırsızlık suçunun işlenmesi amacıyla konut dokunulmazlığının ihlâli veya mala zarar verme suçunun işlenmesi halinde, bu suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için şikâyet aranmaz.
• Hırsızlık suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır.

Zararın Tazmini

Zararın giderilmesi durumunda etkin pişmanlık hükümleri gereği ceza indiriminden sadece zararı gideren değil; tüm sanıklar yararlanacaktır. Ayrıca sanıkların sabıkasız oluşu dikkate alınarak da hükmün açıklanmasının geriye bırakılması ve 5 yıllık denetim uygulama imkanı bulacaktır.

Suçun Gece Vakti İşlenmesi

Hırsızlık suçunun gece vakti işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır (TCK m.143).

Malın Değerinin Az Olması

Hırsızlık suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, suçun işleniş şekli ve özellikleri de göz önünde bulundurularak, ceza vermekten de vazgeçilebilir. (TCK m.145). Uzlaşma kapsamında tarafların anlaşması da uygulamada mümkündür.

Kullanma Hırsızlığı

Hırsızlık suçunun, malın geçici bir süre kullanılıp zilyedine iade edilmek üzere işlenmesi halinde, şikayet üzerine, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir. Ancak malın suç işlemek için kullanılmış olması halinde bu hüküm uygulanmaz (TCK m.146). Kolluk kuvvetinin takibi neticesinde şüpheliyi yakalayacağı esnada hırsızlığa konu eşyanın bırakılması uygulamada kullanma hırsızlığı olarak kabul görmemektedir .Yargıtay baskı unsuru olmadan iradi olarak bırakma eylemini kullanma hırsızlığı olarak nitelendirmiştir.

Zorunluluk Hali

Hırsızlık suçunun ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak için işlenmesi halinde, olayın özelliğine göre, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir (TCK m.147).Ölüm riski olan hasta bir insanın gece vakti aciliyeti olduğu durumda eczanenin camını kırıp ilaç alması bu duruma örnektir.