Ataköy 7-8-9-10 Mah. D-100 Güney Yanyolu Nef 22 E Blok 9. Kat D:145 Bakırköy / İSTANBUL Tel : +905356887527
trende

CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA UZLAŞTIRMA

19.05.2022
234
CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA UZLAŞTIRMA

CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA UZLAŞTIRMA

UZLAŞTIRMA NEDİR?

Uzlaştırma kanunun uzlaştırmaya tabi kıldığı bazı suç tipleri için fail ile mağdurun tarafsız bir uzlaştırıcı aracılığıyla bir araya getirilerek cezai uyuşmazlığın bir hukuki süreçtir. Soruşturma aşamasında ve kovuşturma aşamasında uzlaştırma yapılabilir. Uzlaşma Ceza Hukukuna özgü bir çözüm yoludur. Özel hukuktaki karşılığı arabuluculuk olmakla birlikte arabuluculuktan farklı kurallara tabidir ve farklı kurallar uygulanır. Uzlaştırmaya ilişkin usul ve esaslar CMUK’ta düzenlenmiştir. 

UZLAŞTIRMA ŞARTLARI NELERDİR?

Uzlaştırmanın şartları Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 253. Maddesinde belirtilmiştir. Buna göre bir suçta uzlaştırma yoluna gidilmesi için;

  1. Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlar kural olarak uzlaştırma kapsamındadır.
  2. Mağdurun veya suçtan zarar görenin gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olması koşuluyla, suça sürüklenen çocuklar bakımından ayrıca, üst sınırı üç yılı geçmeyen hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlar.
  3. Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olanlar hariç olmak üzere; diğer kanunlarda yer alan suçlarla ilgili olarak uzlaştırma yoluna gidilebilmesi için, kanunda açık hüküm bulunması gerekir.
  4. Suçun işlendiğine dair yeterli şüphe bulunmalıdır.
  5. Uzlaştırma önerisinin şüpheli/fail ile mağdurun, suçtan zarar gören tarafından özgür iradeyle kabul edilmesi gerekir. Şüphelinin, mağdurun veya suçtan zarar görenin reşit olmaması halinde uzlaştırma teklifi yasal temsilcilerine yapılır. Dolayısıyla bunların da uzlaştırma teklifini kabul etmeleri gerekir.
  6. Birden fazla kişiye karşı işlenen suçlarda uzlaştırma yapılabilmesi için mağdurların veya suçtan zarar görenlerin hepsinin uzlaştırmayı kabul etmesi gerekir.
  7. CMK m. 253/1-a uyarınca şikâyete bağlı olup olmadığına bakılmaksızın aşağıdaki suçlar uzlaştırma kapsamına dâhil değildir.

-Kasten yaralama

-Taksirle yaralama

-Konut dokunulmazlığının ihlali

-Tehdit

-İş ve çalışma hürriyetinin ihlali

-Hırsızlık

-Güveni kötüye kullanma

-Dolandırıcılık

-Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi

-Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması

-Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması suçları.

UZLAŞTIRMA KAPSAMI DIŞINDAKİ DURUMLAR

  1. Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olsa bile cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda, uzlaştırma yoluna gidilemez.
  2. Uzlaştırma kapsamına giren bir suçun, bu kapsama girmeyen bir başka suçla birlikte aynı mağdura karşı işlenmiş olması hâlinde de uzlaşma hükümleri uygulanmaz.

SORUŞTURMA AŞAMASINDA UZLAŞTIRMA

Soruşturma konusu suçun uzlaştırmaya tabi olması ve yeterli şüphe bulunması halinde dosya uzlaştırma bürosuna gönderilir. Uzlaştırma bürosu bir uzlaştırmacı görevlendirir. Görevlendirilen uzlaştırmacı şüpheli ve mağdura veya suçtan zarar görene, reşit değil iseler yasal temsilcilerine açıklamalı tebligat ile yahut istinabe yoluyla uzlaştırma teklifinde bulunur. Soruşturma dosyasında bulunan adreste bulunmama, yurt dışında olma veya başka nedenlerle mağdura, şüpheliye veya suçtan zarar görene ulaşılamaması halinde soruşturma uzlaştırma yapılmadan sonuçlandırılır.

Uzlaştırma teklif edilenler kararlarını 3 gün içinde bildirmedikleri takdirde uzlaştırma teklifini reddetmiş sayılırlar.

Uzlaştırma önerisi reddedildiği halde dahi, şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören en geç iddianamenin düzenlendiği tarihe kadar Cumhuriyet savcısına başvurarak uzlaştıklarını beyan edebilirler.

Uzlaştırma önerisinde bulunulmuş olması veya önerinin kabul edilmesi soruşturmaya konu suçla alakalı olarak delillerin toplanmasına ve koruma tedbirlerinin uygulanmasına engel değildir.

Önemle belirtmek gerekir ki uzlaştırma önerisinde bulunulan tarihten itibaren uzlaştırmacı raporunun uzlaştırma bürosuna verildiği tarihe kadar dava zamanaşımı süresi işlemez.

Uzlaştırmanın Sonuçları

Uzlaştırmacı düzenlediği uzlaşma raporunu uzlaştırma bürosuna verir. Uzlaşma sağlanamazsa Cumhuriyet Savcısı soruşturmaya kaldığı yerden devam eder. Uzlaşmanın sağlanması durumunda ise tarafların ne şekilde uzlaştıklarına ve şartlarına ilişkin açıklamalar içeren uzlaşma raporu taraflarca imza altına alınır. Uzlaştırma bürosu raporu Cumhuriyet savcısına gönderir. Cumhuriyet savcısı tarafların özgür iradeleriyle uzlaştıklarını ve kararlaştırılan edimlerin hukuka uygun olduğunu tespit ederse uzlaştırmayı kabul eder ve raporu imzalayarak soruşturma dosyasına ekler.

Şüphelinin uzlaştırma raporundaki edimini bir defada yerine getirdiği tespit edilirse Cumhuriyet Savcısı kovuşturmaya yer olmadığına karar verir. Ancak edimin yerine getirilmesi ileri bir tarihe bırakılmışsa, taksitlere bağlanmışsa yahut süreklilik arz ediyorsa kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verir. Erteleme süresi boyunca zamanaşımı işlemez. Erteleme kararından sonra uzlaştırmanın gereği yerine getirilmezse kamu davası açılır.

KOVUŞTURMA AŞAMASINDA UZLAŞTIRMA

Soruşturma dosyasından uzlaştırmaya tabi olduğu anlaşılan ancak buna rağmen uzlaştırma önerisi yapılmadan düzenlenen iddianame mahkemece savcılığa iade edilir.  Ancak iddianamenin kabulünden sonra suçun vasfı değişerek suç uzlaştırmaya tabi bir suça dönüşebilir. Bu durumda mahkeme uzlaştırma önerisinde bulunur ve uzlaştırma işlemlerinin yerine getirilmesi için kovuşturma dosyasını uzlaştırma bürosuna gönderir.

Uzlaştırmanın Sonuçları

Kovuşturma aşamasında uzlaştırma süreci başarısız sonuçlanırsa ve uzlaşma sağlanamazsa hâkim duruşmanın devamına karar verir. Eğer uzlaşma gerçekleşirse, hâkim şüphelinin edimini bir defada yerine getirdiğini tespit ederse davanın düşmesine karar verir. Uzlaşılan edimin ifası ileri bir tarihe bırakılmışsa veya süreklilik arz ediyorsa hâkim hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verir. Geri bırakma süresince zamanaşımı işlemez. Geri bırakma süresince uzlaşmanın gerekleri yerine getirilmezse hâkim hükmü açıklar.

Ziyaretçi Yorumları

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu aşağıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

Bir Yorum Yazın

Hemen Ara