Barter Sözleşmesi
Barter Sözleşmesi
BARTER SÖZLEŞMESİ NEDİR?
Barter sözleşmesi ile şirketler nakit karşılığı yerine mal değişimi yani mal takası yapmak suretiyle ticari faaliyetlerini sürdürmektedirler.
Barter sözleşmeleri Türk Hukukunda Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu içerisinde açıkça düzenlenmemiş olmakla birlikte bu tür sözleşmeleri açıkça yasaklayan bir düzenleme de bulunmamaktadır.
Barter sistemi ile alacak-verecek ilişkisi firmaların kendileri arasında değil, barter işlemleri düzenleyen şirketin ortak havuzuna doğru yapılmaktadır. Alınan mal veya hizmet karşılığında para yerine mal veya hizmet takası yapılmaktadır. Bu usul genellikle para sıkıntısı yaşayan şirketler arasında uygulanan bir sistemdir. Bir şirket satın aldığı malın bedelini kendi ürettiği mal veya hizmetle ödemektedir.
BARTER SÖZLEŞMESİNDE ŞEKİL
Borçlar yasamızda sözleşme serbestliği ilkesi geçerlidir. Ancak barter şirketinin üyeleriyle yaptığı sözleşmeler karma nitelikli sözleşmelerdir. Barter şirketi üyeleri arasında yapılan sözleşmelerin Borçlar yasasında düzenlenmiş olan alım satım, hizmet, kira, ödünç verme, hizmet sözleşmeleri şeklinde kurulması mümkündür. Barter sözleşmesinin kurulması için birinci koşul taraflarının iradelerinin açık ve kesin olarak sözleşmeye eksiksiz olarak yazılması gerekir.
BARTER SÖZLEŞMELERİNDE SORUMLULUK
Barter sözleşmesi ile ilişki sisteme üye kaydını yaptıran hakiki veya hükmi şahsın mal veya hizmet alışverişi yapmak üzere kurulmaktadır. Mal veya hizmetin ifa edilmesiyle de bu ilişki sona ermektedir. Barter düzenleme şirketi tarafından barter havuzuna sunulan mal veya hizmetlerin kusur ve ayıplarından barter şirketi üyesi olan ve ayıplı veya kusurlu hizmeti sunan üye şirket sorumludur.
BARTER ÇEKİ NEDİR?
Barter çeki, genellikle barter sisteminde kayıtlı bulunan firmaların kendi aralarında kullandığı bir çek türüdür. Bu çekler genelde şirketlerin ürün satışlarında tahsilât aracı olarak kullanılır. Satışın yapılmasının ardından barter çeki üzerine ürünün değeri yazılır. Hizmet ya da ürün satın alan kişi de çeki imzalar ve şirket kaşesini basar.
BARTER SİSTEMİ YARGITAY KARARI
Uyuşmazlık, eser sözleşmesi ilişkisinden kaynaklanmaktadır.
Davada, iş bedeline karşılık kesilen 05.05.2010 tarihli 334.854,00 TL bedelli faturanın 175.797,00 TL’lik kısmının ödendiği, 159.056,00 TL’lik kısmının ise ödenmediği, ödenmeyen kısmın tahsili için Kadıköy 6. İcra Müdürlüğü’nün 2010/16593 sayılı dosyasıyla takibe geçilmişse de davalının haksız itirazı üzerine takibin durduğu ileri sürülerek itirazın iptali ile takibin devamı ve icra inkar tazminatının tahsili istenmiştir.
Davalı cevabında, taraflar arasında imzalanan sözleşmede ve özel idari şartnamede iş bedelinin %52,50’sinin nakit olarak, %47,50’sinin de barter (taşınmaz) olarak ödeneceğinin kararlaştırıldığını, fatura bedelinin nakit olarak ödenecek kısmının ödendiğini, barter olarak ödenecek kısmının ise ancak kendilerine tapu devri yapıldıktan sonra ödenebileceğini, uhtelerinde tapu bulunmadığından, dava dışı arsa sahiplerince tapu devri de yapılmadığından bu aşamada borcun yerine getirilmesinin istenemeyeceğini savunarak davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, sözleşme ve şartname hükümleri irdelenmiş, barter olarak yapılacak ödemenin para olarak talep edilemeyeceği, dava dışı arsa ve iş sahiplerince davalıya tapu devri yapılmadığından davalının da davacıya devir yükümlülüğünün henüz doğmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiş, karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece davanın karara bağlanmasından sonra, davalı vekili tarafından, davacının davalıyı ibra ettiğine dair davacı şirketin kaşe ve imzasını içerir 09.06.2014 tarihli ibraname başlıklı fotokopi belge ibraz edilmiştir. Belgede davacı alt müteahhit, davalı da müteahhit olarak isimlendirilip aralarında imzaladıkları hafriyat işleri taşeron sözleşmelerinden ve bu sözleşmelerle ilgili olarak yapılan zeyilname ve ek protokollerden dolayı herhangi bir hak ve alacağın bulunmadığı, davacının davalıyı gayri kabili rücu ibra ettiği, ayrıca iş bu ibraname metninde yer almayan herhangi bir haktan da feragat edildiği kabul beyan ve taahhüt edilmiştir. Bu belgenin doğru ve gerçek olması halinde uyuşmazlığın bu belgeye göre çözümlenmesi gerekir. O halde mahkemece yapılacak ilk iş; davalı vekili tarafından dosyaya ibraz edilen 09.06.2014 tarihli ibranameyle ilgili olarak davacıyı isticvap etmek, ibranamenin ve dava konusu alacağın ibra kapsamında kaldığının kabulü halinde davayı reddetmek, ibranamenin kabulü ancak dava konusu alacağın ibra kapsamı dışında kaldığının ileri sürülmesi halinde bu yöndeki iddiayı değerlendirerek ulaşılan sonuca göre karar vermek, imzalayanların temsil yetkisinin bulunmaması nedeniyle davacı şirketi bağlamadığının veya sahte olduğunun ileri sürülmesi halindeyse ticaret sicili kayıtları ile imza sirkülerini getirterek ve belge aslını davalıya ibraz ettirerek ibranamenin davacı şirketi bağlayıp bağlamadığını ve sahtelik iddiasını incelemek, davacıyı bağladığı ve sahte olmadığı anlaşılırsa alacağın ibraname kapsamında kalıp kalmadığı değerlendirilerek sonucuna uygun karar vermek olmalıdır. Şayet belgenin davacı yönünden bağlayıcı olmadığı ya da sahte olduğu anlaşılırsa bu takdirde ise; taraflar ayrı ayrı isticvap edilerek davacıya barter olarak verilmesi gereken taşınmazların hangileri olduğu açıklattırılmalı, bu taşınmazlara ait tapu kayıtları ile el değiştirmelere ilişkin resmi akit tabloları getirtilerek incelenmeli, davalının vereceği bilgilere göre davalı ile dava dışı KC.. C… İnşaat Sağlık Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. arasındaki sözleşmenin akibeti ve varsa açılmış davalar da değerlendirilmek suretiyle taşınmazların davacıya devri konusunda ifa imkansızlığı bulunup bulunmadığı araştırılmalı, ifa imkansızlığı varsa davalının barter (taşınmaz) olarak yapılması gereken ödemeyi para olarak talep edebileceği kabul edilerek dava kabul edilmeli, ifa imkansızlığı yoksa dava şimdiki gibi reddedilmelidir. Mahkemece eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir. ( Yargıtay 15. Hukuk Dairesi Karar No: 2015/5404)
BARTER SÖZLEŞMESİ NEDİR?
