DAVANIN DURMASI KARARI NEDİR?
Ceza hukukunda durma kararı; soruşturmanın veya kovuşturmanın yapılması şarta bağlı tutulmuş olup da şartın henüz gerçekleşmediği anlaşılırsa, gerçekleşmesini beklemek üzere mahkeme tarafından verilen bir ara karardır. Derhal beraat kararı verilebilecek hâllerde durma kararı verilemez.
Durma kararının, kovuşturmanın her safhasında verilmesi mümkündür. Bazı hüküm çeşitleri gibi yargılamanın sonunun beklenmesi gerektirmez. Çünkü, yargılamaya devam edilip edilmeyeceği bir muhakeme şartına bağlıdır ve durma kararı verilerek bu şartın gerçekleşmesi aranmaktadır. Ancak şart gerçekleştiğinde yargılamaya devam edilebilir.
Davanın Durması Nedenleri Nelerdir?
Durma kararı, yargılamaya son veren bir karar değildir. Durma kararı ile yargılamaya devam edilebilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi beklenir. Yani yargılamanın durdurulması söz konusudur. Şartlar yerine getirildiğinde yargılamaya devam edilir.
Mahkemeler açılan bir ceza davasında iki nedenle durma kararı verebilir:
- Soruşturma şartının gerçekleşmesini beklemek üzere durma kararı verilebilir.
- Kovuşturma şartının gerçekleşmesini beklemek üzere durma kararı verilebilir.
Soruşturma ve kovuşturma şartı, 5237 sayılı TCK’dan kaynaklanabileceği gibi özel kanunlardan da kaynaklanabilir. Örneğin, özel bir kanun olan 4483 sayılı kanuna göre memurların görevi kapsamındaki bir suç nedeniyle soruşturulabilmesi için soruşturma izni alınması gereklidir. Soruşturma izni, durma kararı alınması gereken bir soruşturma şartıdır. Soruşturma izni eksikse, ilgili makamdan soruşturma izni alamak üzere durma kararı verilmelidir. Durma kararı verilip akabince soruşturma izni alındığında yargılamaya kalınan yerden devam edilecektir. Soruşturma izni verilmeyeceği anlaşıldığında, soruşturma izninin verilmemesi nedeniyle düşme kararı verilmelidir. Ceza davasının yürütülmesi soruşturma veya kovuşturma şartının gerçekleşmesine bağlıysa; soruşturma veya kovuşturma şartının gerçekleşmeyeceğinin anlaşılması hallerinde, davanın düşmesine karar verilir (CMK m.223/8).
İzin, talep, şikayet, yasama dokunulmazlığı, ön ödeme, uzlaşma vb. haller soruşturma ve kovuşturma şartı olarak kabul edilmektedir. Bu şartların eksikliği halinde, gerçekleşmesini beklemek üzere durma kararı verilmelidir. Ancak, uygulamada uzlaşma ve ön ödeme önerisi durma kararı verilmeden yapılmaktadır.
Durma Kararına İtiraz
Durma kararı, hukuki niteliği itibariyle aslında tam olarak bir hüküm çeşidi değildir, bir ara karardır. Durma kararı ile yargılama sona ermez, sadece şartın gerçekleşmesi için o şart gerçekleşene kadar durur. Bu nedenle, durma kararları aleyhine istinaf veya temyiz kanun yoluna gidilmesi de mümkün değildir.
Durma kararı aleyhine itiraz kanun yoluna başvurulabilir. İtiraz kanun yolu, ilk derece mahkemesinin verdiği bir kararın aynı derecede yer alan bir başka mahkeme tarafından değerlendirilmesi amacıyla düzenlenmiştir. İtiraz süresi tefhim veya tebliğden itibaren 7 gündür.
