Alkol ve Uyuşturucu Etkisinde Suç İşleme
Türk Ceza Kanununun 34.Maddesine göre geçici bir nedenle ya da irade dışı alınan alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle, işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmez.
Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma Nedir?
Geçici nedenler; devamlı olmayan, yalnızca geçici bir süre için kişinin algılama yeteneğine, davranışlarına ve iradesine etki eden nedenlerdir. Kişi, alkol ve uyuşturucu madde etkisi altındayken algılama yeteneğinden yoksun olup davranışlarını yönlendiremediği için kusurun iki temel esası olan irade ve algılama yeteneğinin geçici kaybı kabul edilir. Dolayısıyla bu halde olan kişinin iradesinin ve algılama yeteneğinin, yani kusur yeteneğinin olmadığı kabul edilir.
Bir kişinin işlediği fiil nedeniyle kusurlu kabul edilebilmesi için, somut olayda özgür iradesiyle hareketlerini yönlendirebilmeli, gerçekleştireceği fiilin haksızlık teşkil ettiğinin bilincinde olmalı, yani algılama yeteneği ve karar verme iradesiyle hareket ediyor olmalıdır. Ancak alkol ve uyuşturucu madde etkisinde olan kişi iradi hareket edemez ve algılama yeteneğinin geçici kaybı sebebiyle kusur sorumluluğu ortadan kalkar. Bu etki altında suç işleyen kişinin kusur yeteneği bulunmadığından cezai sorumluluğu da yoktur. Ancak iradi olarak alınan alkol veya uyuşturucu madde etkisi altına suç işleyen kişinin ceza sorumluluğu ortadan kalkmaz (TCK m. 34/2).
Uyuşturucu Bağımlısının Suç İşlemesi
Madde bağımlısı kişilerin uyuşturucu madde kullanırken irade dışı hareket ettiklerini söylemek mümkün olmaz. Bu kişiler uyuşturucu maddeyi özgür iradeleri dâhilinde kullanmaktadırlar. Bu sebeple bu kişilerin şahsi cezasızlık halinden yararlanmaları mümkün olmaz. Türk Ceza Kanununun 34. Maddesinde yer alan şahsi cezasızlık halinden faydalanmak için kişinin irade dışı ya da geçici nedenlerinin mevcudiyeti gerekir.
Alkol ve Uyuşturucu Etkisinde Suç İşlemenin Cezası
Burada bir ayrım mevcuttur. Kişinin alkolü ya da uyuşturucu maddeyi iradi bir şekilde kullanıp kullanmamasına göre durum değişir. Eğer kişi, alkol veya uyuşturucu madde almak kastıyla hareket etmemesine rağmen yanılmış olarak kullanırsa bu durumda suç işlediğinde cezaya hükmolunmaz. Ancak kişi bilerek ve isteyerek kullandığı alkol etkisindeyken suç işlerse bu durumda işlediği suç için öngörülen ceza verilir.
Örneğin arkadaşının şaka yapması sebebiyle meyve suyuna alkol karıştırması sebebiyle sarhoş olan kişinin, suç işlemesi halinde irade dışılıktan söz edilmesi mümkün olur. Zira kişi burada kendi isteğiyle alkol almamıştır.
Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma Halinde Ne Karar Verilir?
CMK’nın 223. maddesine göre ceza ehliyetini tam etkileyen “geçici bir nedenle ya da irade dışı alınan alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle” suç işleyen kişinin kusurunun bulunmaması nedeniyle hakkında ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilir. Geçici bir nedenle ya da irade dışı alınan alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle suç işleyen kişinin kusur yeteneği yoktur. Kusur yeteneği bulunmayan kişinin işlediği fiil nedeniyle cezalandırılması mümkün değildir
