Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptali ve Tescil Davası

Muris muvazaası artık hayatta olmayan miras bırakanın, sağlığında bir veya birden fazla mirasçıdan mal kaçırmak adına yaptığı veya mirasçılar arasından bir veya birden fazlasını diğerlerine kıyasla kayırmak adına yapmış olduğu hileli işlemlerdir.

Muris muvazaasının varlığı için bir takım mirasçıları zarara uğratma kastı içermesi, işleminin tarafı olmayan diğer mirasçıları kandırmak  için görünüşte geçerli görünen bir işlem olması, hileli işlemin karşı tarafıyla muris arasında gizli bir anlaşma olması gerekir.

Muris Muvazaasının Unsurları

Muris muvazaası, bünyesinde beş önemli unsuru barındırmaktadır:

a) Görünüşte Gerçeğe Uygun Olmayan İşlem

Miras bırakan, diğer tarafla bağış işlemi için anlaşmasına rağmen tapuda mirasçıları aldatmak için resmi satış sözleşmesi veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi yapmaktadır. Muris muvazaasının en sık görülen türü, miras bırakanın taşınmazlarını gerçekte bağışlamak istemesine rağmen tapuda satış olarak göstermesidir.

b) Muvazaa Konusunda Anlaşma

Miras bırakanla diğer taraf görünüşteki işlemin yalnızca mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla yapıldığı, gerçekte hüküm ifade etmeyeceği; gerçek işlemin bağışlama olduğu konusunda anlaşmaktadırlar.

c) Gizli Sözleşme

Muris muvazaasında söz konusu gizli sözleşme, bağış şeklinde yapılmaktadır.

d) Mirasçıları Aldatmak Amacı

Aldatılan mirasçının muvazaalı işlemin yapıldığı tarihte mirasçı olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır. Muris muvazaası nedeni ile dava açılabilmesi için miras bırakanın işlemi yaptığı tarihte aldatmak istediği bir mirasçısının bulunması ve davacının davanın açıldığı tarihte mirasçı olması gerekli ve yeterlidir.

e) Mal Kaçırma Amacı

Muris muvazaasının söz konusu olabilmesi için miras bırakanın gerçek amacının mirasçı veya mirasçılarından mal kaçırmak olması gerekmektedir.

Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptali Davasında İspat

Yapılan işlemin muvazaalı olduğuna dair ispat davacıya, yani mirasçı olan kişiye aittir. Mirasçı taşınmaz devri işleminin muvazaalı olarak yapıldığını her türlü delil ile ispat etme hakkına sahiptir. Muris muvazaası nedeniyle tapu iptali ve tescil davasında yapılan işlemin muvazaalı olduğuna dair değerlendirme yaparken Yargıtay tarafından da kullanılan bazı kriterler dikkate alınır:

• Dava bölgesindeki yörenin örf ve adetleri,
• Toplumsal yönelimler,
• Murisin yaptığı sözleşme de gerekçeli ve anlaşılır bir sebebin varlığı
• Murisin ona bakan kişiye duyduğu minnet duygusu,
• Taşınmaza ait satış bedeli ile muadil taşınmazların değeri arasındaki fark,
• Murisin satış dönemindeki geliri,
• Murisin taşınmazı satmaya ilişkin ihtiyacın varlığı,
• Davalının alım gücü vb.

Yerleşik Yargıtay kararlarında da yukarıda yer alan kriterler, işlemin muvazaalı olup olmadığına yani murisin asıl iradesine bakılması noktasında önem taşır. Mahkeme tarafından bu kriterler baz alınarak yapılan işlem muvazaalı ise mahkeme, muris muvazaası nedeniyle tapu iptali kararı verebilir.

Muris Muvazaası Davasını Kimler Açabilir?

Muris muvazaası davasını miras hakkı zarar görmüş herkes açabilir. Bu kişiler yasal mirasçı olabileceği gibi atanmış mirasçılar da olabilir. Her mirasçı kendi hakkı için ayrı ayrı dava açma hakkına sahiptir.

Mirasçıların birbirlerinden bağımsız şekilde dava açma hakkı vardır. Fikir ayrılığı içerisinde olabilecek olan mirasçıların birlikte dava açma zorunluluğu olmaması hak arama kolaylığı açısından önemlidir. Ancak mirastan feragat etmiş kişiler, mirası reddetmiş kişiler ve mirasçılıktan çıkarılmış kişiler muris muvazaası davası açamayacaktır.

Muris Muvazaası Davası Kime Karşı Açılır?

Muris muvazaasına yönelik davaların kimlere karşı açılacağı çeşitli senaryolara göre değişiklik göstermektedir. İçerisinde bulunulan olayın özelliklerine göre;

• Miras bırakan ile yapılan hileli işlemin karşı tarafına,
• Miras bırakan ile el birliği ve iş birliği içerisinde hareket eden üçüncü kişilere,
• Hileli şekilde devredilen eşyanın mülkiyet hakkını elinde bulunduran kişilere,karşı açılabilir.

Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptali ve Tescil Davalarında Zamanaşımı

Muris muvazaası davalarında yasal olarak ön görülmüş bir zamanaşımı süresi bulunmamaktadır. Şartlar ve koşullar elverdiğinde, bu dava miras bırakan vefat ettikten sonra her zaman açılabilir.

Dikkat edilmesi gereken husus muvazaalı şekilde mirasçılardan kaçırılan malın iyi niyetli olan yani muvazaadan haberi olmayan kişilerin eline geçmesi halinde, mülkiyetinin geri istenemeyeceğidir.