Ataköy 7-8-9-10 Mah. D-100 Güney Yanyolu Nef 22 E Blok 9. Kat D:145 Bakırköy / İSTANBUL Tel : +905356887527
trende

RÜŞVET SUÇU VE CEZASI

30.11.2022
507
RÜŞVET SUÇU VE CEZASI

Rüşvet Nedir?

Rüşvet kamunun, memurları aracılığıyla yapmaya veya yapmamaya yetkili olduğu işlerden bir yarar sağlamak amacıyla görevi icra eden kamu görevlisine kişi tarafından doğrudan/ dolaylı olarak menfaat sağlanmasıdır. Suçun tarafları rüşvet veren (herkes olabilir) ve rüşvet alandır. (yalnızca kamu görevlileri). Bu suçun manevi unsuru kasttır. Taksirle işlenmesi kanunda suç olarak tanımlanmadığı için herhangi bir cezai netice doğurmayacaktır. Suça teşebbüs ise mümkündür. Suçun teşebbüs aşamasında kalması yani vaat edilen menfaatin kamu görevlisi tarafından kabul edilmemesi halinde faile yarı oranda ceza verilecektir.

Rüşvet Suçu

Rüşvet suçu 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 252. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Bu suçun işlenebilmesi için menfaatin kamu görevlisine sağlanmış olma şartı aranmamaktadır. Taraflar arasında sağlanacak menfaatte anlaşılmış olması suçun tamamlanması için yeterli olup suç tamamlanmış gibi ceza verilir. Maddenin ilgili fıkrasında rüşvet suçunun işlenmesinde aracı olan, teklifi ileten, anlaşmanın sağlanması için çabalayan kişi de kamu görevlisi olmasa bile müşterek fail olarak cezalandırılacağı açıkça belirtilmiştir. Yani işbu suça iştirak mümkündür. Suçun birden fazla kişi tarafından işlenmesi halinde suça iştiraka ilişkin hükümler uygulanacaktır.

Rüşvet Suçunun Tarafları

Rüşvet veren herkes olabilir alan ise kamu görevlisi olmalıdır. Lakin kanunda bu konuda istisnai haller düzenlenmiştir. Türk Ceza Kanunun 252. maddesinin 8. fıkrasında;

  • Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları (KKNMK),
  • Halka açık A.Ş. veya kooperatifler,
  • Kamuya yararlı dernekler,
  • KKNMK veya kamu kurumu iştirakiyle kurulmuş şirketler, bu kuruluşların bünyesinde faaliyet gösteren vakıflar

adına işlem yapmaya yetkili kişiler tarafından vaat edilen menfaat konusunda anlaşılmış olması, menfaat sağlanması, suça aracılık edilmesi halinde de rüşvet suçuna ilişkin hükümler uygulanacaktır. Hükümler uygulanırken kişinin kamu görevlisi sıfatına haiz olup olmadığı önem arz etmez.

Maddenin 9. fıkrası ve 10. fıkrasında ise suçun kapsamı oldukça genişletilmiştir buna göre;

  • Suç yabancı bir devlete seçilmiş/ atanmış kamu görevlisine,
  • Uluslararası veya yabancı devlet mahkemesinde görev yapan hakim veya diğer görevlilere,
  • Uluslararası parlamento üyelerine,
  • Kamu kurum veya işletmelerinde yabancı bir ülke için kamuya ilişkin faaliyet yürüten kişiye,
  • Tahkimde görevlendirilen kişiye,
  • Uluslararası örgütlerde görevli olan kişilere

görevleri gereği yapmakla veya yapmamakla mükellef olduğu işler bakımından menfaat vaat edilmesi veya menfaat sağlanmış olması hallerinde de suça ilişkin yaptırımlar uygulanacaktır.

Bu suçun bir yabancı tarafından işlenmesi de mümkündür.

  • Suç Türkiye’nin veyahut Türkiye’de bulunan bir kamu kurumunun,
  • Kanunlarımıza göre kurulmuş bir tüzel kişinin veya Türk vatandaşının

taraf olduğu uyuşmazlıklarda bu suçun işlenmesi halinde bu suçu işleyen kişi veya kişilerin Türkiye’de bulunması şartı ile haklarında resen yargılama yapılacaktır.

Rüşvet Alma Suçunun Cezası

Rüşvet alma suçunun cezası; 4 yıldan 12 yıla kadar hapis cezasıdır (TCK md. 252/2).

Kamu görevlisinin rüşvet talebinde bulunması ve fakat bunun kişi tarafından kabul edilmemesi nedeniyle rüşvet anlaşmasının yapılamaması halinde kamu görevlisine TCK md. 252/2 gereği verilecek ceza yarı oranında indirilir (TCK md. 252/4). Bu halde, kamu görevlisine verilecek ceza 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıdır.

Rüşvet alan veya talebinde bulunan ya da bu konuda anlaşmaya varan kişinin; yargı görevi yapan (avukat, hakim, savcı), hakem, bilirkişi, noter veya yeminli mali müşavir olması halinde, verilecek ceza 1/3’ten 1/2’sine kadar artırılır (TCK md. 252/7).

Rüşvet Verme Suçu ve Cezası

Rüşvet verme suçu, herhangi bir kimse tarafından işlenebilir (TCK md. 252/1). Rüşvet alan kişinin kamu görevlisi olması şart olmasına rağmen, rüşvet veren kişi bir kamu görevlisi olabileceği gibi herhangi bir vatandaş da olabilir.

Rüşvet verme fiili, bizzat doğrudan fail tarafından işlenebileceği gibi aracılar vasıtasıyla da işlenebilir. Rüşvet verme suçu açısından önem arz eden nokta, haksız yararın sağlanması veya sağlanacağının vaad edilmesidir. Haksız yarar, dolaylı bir biçimde üçüncü kişiler aracılığıyla sağlanmış veya vaad edilmiş olsa dahi rüşvet verme suçu işlenmiş olur.

Rüşvet verme suçunun cezası; 4 yıldan 12 yıla kadar hapis cezasıdır (TCK md. 252/1).

Kişinin kamu görevlisine menfaat temini konusunda teklif veya vaatte bulunması ve fakat bunun kamu görevlisi tarafından kabul edilmemesi halinde, rüşvet anlaşması tamamlanmadığından rüşvet teklifinde bulunan kişiye verilecek ceza yarı oranında indirilir (TCK md. 252/4). Yani, bu halde rüşvet teklif edene verilecek ceza 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıdır.

Rüşvet Suçunda Etkin Pişmanlık ve Ceza İndirimi

Etkin pişmanlık, kişinin işlediği suçtan dolayı özgür iradesiyle sonradan pişman olması ve suç teşkil eden fiilin meydana getirdiği olumsuzlukları gidermesi halinde başvurulan bir ceza indirimi nedenidir.

Rüşveti alan veya almak için anlaşan kamu görevlisi, soruşturma makamları rüşvet suçu işlendiğini öğrenmeden önce, rüşvet konusu şeyi soruşturmaya yetkili makamlara teslim eder ve durumu haber verirse etkin pişmanlık hükümleri uygulanarak hakkında ceza verilmez. Aynı şekilde rüşvet veren veya vermek için anlaşan kişi de durumu soruşturmaya yetkili makamlar öğrenmeden önce haber verirse etkin pişmanlık hükümleri uygulanarak hakkında ceza verilmez.

Rüşvet alan ve veren dışında, rüşvet suçuna katılan diğer kişilerin (örneğin, rüşvete aracı olan kişiler) ekin pişmanlık duyarak durumdan soruşturma makamlarını haberdar etmesi halinde, rüşvet suçu nedeniyle haklarında cezaya hükmedilmez.

Soruşturma makamları suçu öğrendikten sonra ve yabancı kamu görevlilerine rüşvet veren kişi hakkında etkin pişmanlık sebebiyle ceza indirimi hükümleri uygulanamaz.

Whatsapp
Müşteri Temsilcisi
Müşteri Temsilcisi
Merhaba!
Size nasıl yardımcı olabiliriz?
1
Hemen Ara