Tüketici Mahkemesi
Tüketici Mahkemesi, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile kurulan özel görevli mahkemelerdir. Tüketicilerin iş ve işlemleri nedeniyle yaşadığı uyuşmazlıklara bakmaktadır.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a göre tüketici, ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi; tüketici işlemi, mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemi ifade eder.
Tüketici işlemi, tüketicilerin mesleki veya ticari amaçlar ile hareket eden gerçek ve tüzel kişiler ile yapmış oldukları hukuki işlemlerdir. Bu işlemler mal satın alma olduğu gibi bir hizmet satın alma şeklinde de olabilir.
Tüketici Mahkemesi’nin görevli olabilmesi için taraflardan birinin mutlaka tüketici olması ve taraflar arasında mal ve hizmet satışına ilişkin hukuki bir işlem olmalıdır. TKHK m. 73/1 tüketici mahkemelerinin görevini “Tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara ilişkin davalarda tüketici mahkemeleri görevlidir.” şeklinde belirlemiştir.
Tüketici mahkemesinde dava açılabilmesi için uyuşmazlığın belli bir parasal değeri aşması gerekir. Uyuşmazlık tüketici mahkemesinin görev sınırlarının altındaysa öncelikle tüketici hakem heyetine başvurulmalıdır. Tüketici mahkemesinin görevi konusundaki parasal sınırlar ve usuller 6502 sayılı yasanın 68. maddesinin verdiği yetkiyle çıkarılan tebliğlerle her yıl yenilenmektedir.
2022 yılı için tüketici hakem heyetlerine yapılacak başvurularda parasal görev sınırı şu şekildedir:
- Değeri 10.280 TL’nin altında bulunan uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem heyetlerine başvurulmalıdır.
- Büyükşehir statüsünde bulunan illerde ise 10.280 TL ile 15.430 TL arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine başvuru zorunludur.
- Büyükşehir statüsünde olmayan illerin merkezlerinde 15.430 TL’nin altında bulunan uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine başvurulmalıdır.
- Büyükşehir statüsünde olmayan illere bağlı ilçelerde 10.280 TL ile 15.430 TL arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine başvurulmalıdır.
Bu değerlerin üzerindeki uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetlerine başvurulmadan doğrudan tüketici mahkemesinde dava açılmalıdır.
Taraflar, tüketici hakem heyetinin kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine itiraz edebilir. İtiraz, tüketici hakem heyeti kararının icrasını durdurmaz. Ancak talep edilmesi şartıyla hâkim, tüketici hakem heyeti kararının icrasını tedbir yoluyla durdurabilir.
22.07.2020 tarihinde 7251 Sayılı Kanunla Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunda yapılan değişiklikle Tüketici Mahkemesinde dava açmadan önce arabulucuya başvuru yapılması dava şartı haline getirilmiştir. Arabulucuk şartı yerine getirilmeden dava açılması durumunda dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilecektir. Arabulucuya başvuru şartı kural olmakla birlikte kuralın istisnaları 6502 Sayılı kanunu 73/A maddesinde düzenlenmiştir.
