Mirastan Feragat
Mirastan feragat yani hakkından kendi isteğiyle vazgeçme mirastan feragat sözleşmesi ile yapılabilmektedir. Türk Medeni Kanunu m. 528/1 gereğince, mirastan feragat sözleşmesi, miras bırakan ile muhtemel mirasçı arasında yapılan ve muhtemel mirasçının ilerideki miras payından tamamen veya kısmen ivazlı ya da ivazsız olarak vazgeçmesini öngören miras sözleşmesidir.
Türk Medeni Kanunu’nun 528. Maddesinde “Mirastan vazgeçme” kanun koyucu; “Miras bırakan, bir mirasçısı ile karşılıksız veya bir karşılık sağlanarak mirastan feragat sözleşmesi yapabilir. Feragat eden mirasçılık sıfatını kaybeder.” ifadeleriyle tanımlamıştır.
Miras sözleşmelerinin geçerli olması için resmi vasiyetname şeklinde düzenlenmesi gerektiğinden sözleşmenin tarafları, arzularını resmi memura aynı zamanda bildirirler ve düzenlenen sözleşmeyi memurun ve iki tanığın önünde imzalarlar.
Muhtemel mirasçı, mirastan feragat sözleşmesi ile mevcut bir hakkından değil beklenen bir hakkından ve mirasçı olmaktan feragat etmektedir.
Dolayısıyla feragat sözleşmesi mirasçılık sıfatının kazanılmasına baştan engel olur. Mirastan feragat sözleşmesi, miras hakkından vazgeçen mirasçı açısından ölüme bağlı bir tasarruf değil, bilakis sağlararası bir hukuki işlemdir. Ancak, miras bırakan açısından ölüme bağlı tasarruf niteliğindedir. Mirastan feragat, taraflar arasında bir anlaşmanın varlığını gerektirdiği için ancak miras sözleşmesi ile yapılabilir, vasiyetnameye konu olamaz.
Eğer mirastan feragat sözleşmesi ivazlı olarak yapılmışsa, aksi kararlaştırılmış olmadıkça, feragat eden mirasçının alt soyu da miras bırakana mirasçı olamaz. (TMK m. 528/3). Buna karşılık, ivazsız feragat alt soyu etkilemez; dolayısıyla feragat edenin alt soyu, mirasçılık sıfatını elde edebilir. Kural olarak mirastan tam feragat hâlinde, feragat eden, mirasçı mirasçılık sıfatını kaybedeceği için miras bırakanın borçlarından da sorumlu olmaz. Keza feragat eden, miras bırakan öldüğünde miras paylaşımı için çağrılmaz.
Mirastan feragat payın tamamı hakkında olabileceği gibi bir kısmı için de söz konusu olabilir. Kısmi feragatte, feragat eden mirastan daha az pay almakla ya da saklı payın korunmasından yoksun olmakla beraber, mirasçılık sıfatı devam ettiği için, onun diğer mirasçılarla birlikte miras bırakanın borçlarından şahsî ve müteselsil sorumluluğu devam eder.
Mirastan Feragat Edenin Dönme Hakkı
Miras feragat sözleşmesinden dönmek isteyenlerin belirli başlı hakları mevcut olmaktadır.
Mirastan feragat edenin mirastan dönme hakkı şöyledir;
Feragat eden kişinin saklı mirasçıları ortaya çıkarsa eğer yeni bir ivaz payı yerine mirastan komple dönebilir.
Mirası almak isteyen kişiler, mirasçının borçlarını almak istemezse eğer, mirastan feragat eden kişinin dönme hakkı bulunmaktadır.
Bu iki maddede mirastan feragat eden kişilerin dönme hakları bulunmaktadır. Üzerlerine borç almak istemeyen kişiler ya da saklı paylı yeni mirasçılar ile karşılaşan kişiler mirastan dönebilirler.
Miras Bırakanın Dönme Hakkı
Mirastan feragat sözleşmesinde miras bırakan kişilerinde bu sözleşmeden dönme hakları bulunmaktadır.
Miras bırakan kişilerin mirastan dönme hakları şu şekildedir;
Iskat sebeplerin varlığı sebebi ile miras bırakan kişi, mirastan feragat sözleşmesinden geri dönebilir.
Mirası alan kişi, mirası bırakan kişiye karşı mirasçılıktan çıkarma gibi tavırlar sergiler ise mirası bırakan kişi, mirastan feragat sözleşmesinden dönebilir.
Mirastan feragat sözleşmesi içeriğinde miras bırakan kişiye, dilediği zaman sözleşmeden dönem hakkı verilmektedir.
Bu maddeleri yerine getiren miras bırakan kişiler, mirastan feragat sözleşmesinden geri dönüş yapabilirler.