İYİ HAL İNDİRİMİ NEDİR? NASIL UYGULANIR?

İyi hal indirimi, yargılama sonucunda cezalandırılmasına karar verilen failin, verilen cezanın yasa ile belirlenen “failin geçmişi, sosyal ilişkileri, yargılama sırasındaki tutum ve davranışları” gibi nedenlerle indirilmesidir.

TCK’nin 62. Maddesi:

“Fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine, müebbet hapis; müebbet hapis cezası yerine, yirmi beş yıl hapis cezası verilir. Diğer cezaların altıda birine kadar indirilir.’’

İyi hal indirimi, belirli davalarda cezayı önemli ölçüde azaltabilmektedir.

Takdiri İndirim (İyi Hal İndirimi) Nedenleri Nelerdir?

Takdiri indirim nedenleri Türk Ceza Kanunu 62/2’de örneklendirme şeklinde sayılmıştır. Kanun hükmünde sayılan takdiri indirim nedenleri şunlardır:

• Failin geçmişi,
• Sosyal ilişkileri,
• Fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki davranışları,
• Cezanın failin geleceği üzerindeki olası etkileri.

Yukarıda belirtilen nedenler kanun koyucu tarafından sayılan örneklerdir. Kanun hükmünde “gibi” demek suretiyle söz konusu nedenlerin hakimin takdiri üzerine genişletebileceği anlaşılmaktadır. Yani bu nedenlerin dışında hakim tarafından takdir edilen nedenlerle de indirim uygulanması mümkündür.

Takdiri indirim sebepleri uygulamada bir çok nedene dayanabilmektedir. Bunlar bir çoğunu katılmamakla birlikte yargıla kararlarına yansıdığı için tek tek saymak gereklidir. Bunlar;

• Tecrübesizlik.
• Gençlik heyecanı.
• Sarhoşluk.
• Korku ve acıma duygusu
• Mağdurun kusurlu olması
• Failin iyi koşullarda yaşaması
• Topluma hizmetleri
• Önemli bir hastalığa yakalanması.
• Suçun işlenmesi sırasındaki pişmanlığı.
• Suçunu ikrar etmesi.
• Mağdurun zararını karşılaması.
• Suçtan doğan zararın azlığı.
• Duruşma sırasında sükuneti

Takdiri İndirim Oranı Nedir?

Takdiri indirim uygulanması halinde failin cezasında hangi oranda ne kadar ceza indirimi yapılacağı kanunda açıkça belirlenmiştir. Buna göre; fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde, ceza indirimi şu şekilde uygulanır:

• Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine, müebbet hapis cezasına hükmedilir.
• Müebbet hapis cezası yerine, yirmi beş yıl hapis cezasına hükmedilir
• Diğer tüm süreli hapis ve adli para cezalarının altıda birine (1/6) kadarı indirilir (TCK m.62/1). Örneğin, 6 yıl süreli hapis cezasına mahkum edilen sanığın cezası 1/6 oranında takdiri indirim (iyi hal indirimi) uygulandığında 5 yıla düşecektir.