TUTUKLAMA KARARI HANGİ HALLERDE VERİLİR ?
Tutuklama Kararı
Ceza mahkemelerinde görülen davalarda delillerin korunması, şüpheli görülen kişinin ya da sanığın kaçışını önlemek için hâkimin geçici olarak başvurduğu hukuki yönteme tutuklama ismi verilir. Tutuklama kararları hâkim tarafından verilen, kovuşturma ya da soruşturma fark etmeksizin uygun görülen hallerde uygulanır. Ancak savcının belirli şartlar niteliğinde kişiye yönelik yakalama kararı çıkartmış olması, tutuklama kararı verme hakkını doğurmaz.
Soruşturma aşamasının sonlanması ile birlikte tutuklama kararı, uyun görüldüğü takdirde ceza mahkemeleri tarafından kesinleştirilir. Bazı vakalarda deliller yeterli gelmiş olsa da şüpheli veya sanık hakkında tutuklama kararının yerine adli kontrol kararı da verilebilir.
Tutuklama Kararının Amacı Nedir?
Şüpheli veya sanık hakkında verilmesi uygun görülen tutuklama kararları, soruşturma evresinde, ceza davası ile gerçekleştirilecek kovuşturma süresine kadar suç şüphesinden dolayı bu süre içerisinde içeride tutulmasına uygun görülmesidir. Tutuklama kararları verilmesinin iki farklı amacı bulunur. Bu anlamda tutuklama kararları şüpheli ya da sanığın sergilemiş olduğu davranışlar, tanık veya mağdur üzerinde baskı yapma eylemleri ile delilleri yok etme girişiminde bulunulması tutuklama nedenleri arasında yer alır.
Ceza mahkemesine sunulması gereken belge, beyan ve belirti delilleri, sanığın delilleri karartma, yok etme, vasfını değiştirme gibi girişimlerde bulunabileceği, mahkeme tarafından anlaşılmış ise de tutuklama kararı çıkarılabilir. Ayrıca şüpheli ya da sanığın sergilemiş olduğu davranışlarda kaçma hususunda somut hareketlerin görülmesi, tutuklama kararının çıkması için yeterli neden olarak kabul edilir.
Tutuklama Kararı Verilme Aşamasında Sanığa Tanınan Haklar Nelerdir?
Yargılama sürecinde tutuklama kararının çıkması, ceza hukuk kurallarına göre tali ceza davası sorgulama olarak kabul edilir. Bu anlamda şüpheli ya da sanığa bazı haklar tanınır. Şüpheli ya da sanığın en temel hakkı olan hukuki yardım almak, kendisine sorgulama öncesinde avukat eşliğinde ifade verebileceği bilgisi verilir. Şüpheli ya da sanığa tanınan haklardan bir tanesi de susma hakkıdır.
Şüpheli veya sanığa aleyhinde söylenen suç karşısında kanuni hakların vermiş olduğu susma hakkını kullanabileceği dile getirilir. Şüpheli veya sanık, kendi yararına olabilecek delilleri söyleyerek toplanmasını talep edebilir. Ayrıca tutuklama kararı öncesinde şüpheli ya da sanığın kendi aleyhinde olan suçlamalara açıklık getirmesi için savunma hakkı da verilir. Verilen tüm bu hakların ardından kanuni bir gereklilik görülmediği takdirde, sanık ya da şüpheli hakkında tutuklama kararı çıkar.
Tutuklama Kararına İtiraz Edilebilir Mi?
Ceza kanunları içeriğinde, şüpheli ya da sanığa çıkan tutuklama kararın verilen yasal süre içerisinde itiraz edilebilir. Tutuklama kararına itiraz, şüpheli ya da tanığa verilen en önemli haklar arasında yer alır. Ceza Mahkemesi Kanunları’na göre tutuklama kararına itiraz süresi 7 iş günü olarak belirlenmiştir. Tutuklama kararına yapılan itiraz, şüpheli ya da sanığın tutuklandığı gün dikkate alınmadan hesaplanır.
Tutuklama Kararına Kimler İtiraz Edebilir?
Tutuklama kararı karşısında tanınan itiraz hakkı kanun gereğince tutuklanan kişiye, şüpheli ya da sanığa ait tanınan haklar arasında yer alır. Fakat şüpheli veya sanığın itiraz durumu bulunmadığında, tutuklanan şüpheli ya da sanığın avukatı, tutuklanan kişinin yasal temsilcisi olan babası, annesi veya diğer aile bireyleri, tutuklanan kişinin eşi de karara itiraz etme hakkına sahiptir.