Tehir-i icra, ilamlı icra takiplerinde ilk derece mahkemesi kararının borçlu olan kişi tarafından istinaf ya da temyiz edilerek ve üst mahkemeden alınan karar ile icra işlemlerinin üst derece mahkemesindeki dosya sonuçlanana kadar durdurulmasıdır. Başka bir deyişle; mahkeme tarafından verilen kararı doğrudan icra etmek mümkün olsa da söz konusu bu karar karşı ilgili taraf tarafından istinaf ya da temyiz edildiğinde bu icrayı durdurmak için tehiri icra yoluna başvurulabilir.
Tehir-i İcra Talebi
Hakkında karar verilmiş bir dava dosyasının temyiz edilmiş olması icrasını kendiliğinden durdurmaz. İcrayı durdurmak isteyen borçlu dosyayı tehir-i icra talepli olarak temyiz edecek ve buna ilişkin prosedürleri yerine getirecektir. Aksi takdirde her ne kadar dosya temyize gönderilse dahi alacaklı icra takibi aşamasında haciz işlemine geçebilir.
Tehir-i İcra Şartları
İcranın geri bırakılamsı işleminin gerçekleşmesi oldukça önemli şartlara bağlanmıştır. İcranın geri bırakılması için gerekli şartlar şu şekilde sıralanabilir:
- İlama dayanan dava dosyasının istinaf/temyiz edilmesi gerekmektedir. Bu temyiz/istinafın icranın geri bırakılması talebi ile yapılması gerekir. Eğer ilk derece mahkemesinin verdiği karar tehiri icra talepli olarak istinaf/temyiz edilmediyse icra geri bırakılmaz.
- İlk derece mahkemesinin kararı usule uygun bir şekilde takibin karşı tarafına tebliğ edilmelidir.
- İcranın geri bırakılması talebi için teminat bedeli dosyaya 3 aylık faiziyle birlikte yatırılmalıdır.
- Borçlu istinaf/temyiz iddiasını (imha, itfa) yetkili merciler tarafından kendiliğinden düzenlenmiş veya icra dairesinde veya mahkemede ikrar olunmuş senetle belgelenmelidir.
Tehir-i İcra Süreci
Yukarıda belirttiğimiz üzere ilamların icra edilebilir niteliğe haiz olabilmeleri için kesinleşmesinin beklenmesine gerek yoktur. Bu hususun istisnası yalnızca kesinleşmeden icraya konulması mümkün olmayan ilamlardır. Tehiri icra (İcranın durdurulması), mahkeme kararlarının icra edilebilirliği sebebiyle istinaf veya temyiz aşamalarında icra takibi alacaklısının alacağı elde etmesini engeller.
- Yerel mahkemeden icra takibine konu mahkeme kararının istinaf edildiğine ilişkin derkenar yazısı alınır.
- İcra takibi dosyasına derkenar yazısı ibraz edilerek ”İcranın Geri Bırakılması (Tehir-i İcra)” kararı getirmek üzere mehil vesikası verilmesine yönelik talepte bulunulur.
- Teminat nakit ise icra müdürlüğüne yatırılır. Nakit dışında ise teminatın kabulüne dair kabul kararı alınır.
- İcra Müdürlüğünce “İcranın Geri Bırakılması (Tehir-i İcra)” kararı getirmek üzere 30 günlük mehil verilir.
- Borçlu veya vekili tarafından İcra Mahkemesine ”İcranın Geri Bırakılması (Tehir-i İcra)” kararı almak üzere başvuru yapılır. Başvuruya mehil vesikası kararı eklenir.
- Başvuru esnasında başvuru harcı ve icranın geri bırakılması harcı ile gider avansı yatırılır. Başvurunun kabulü halinde bu harçlar hazineye irad kaydedilir, reddi halinde ise iade edilir.
- İcra Mahkemesi tarafından ”İcranın Geri Bırakılması (Tehiri İcra)”’na karar verilmesi halinde, bu karar İcra Müdürlüğü dosyasına ve mahkemeye bildirilir.
Tehir-i İcra Talebinin Reddi Nedir?
Tehiri icra işlemine ilişkin talebi reddedilen borçlunun ilgili borcunu icra dairesine ödemesi gerekir. Söz konusu kişinin bu borçlarını ödememesi durumunda malları haczedilir, satılır ve elde edilen bedellerden alacaklı olan taraf alacağını tahsil eder.
Ancak öte yandan belirtmek gerekir ki borç olan kişi bu aşamada borcu olmadığı bir parayı ödediği iddiasında ise alacaklı olan kişiye karşı istirdat davası açarak borcu olmayan bir parayı ödemekten kurtulabilir.
Tehiri İcra Talebinin Kabulü Nedir?
Borçlu olan kişinin istinaf ya da temyiz yoluna başvurması ve yetkili mercilerin yaptığı incelemeler neticesinde söz konusu icranın geri bırakılmasına hükmedilmesi ile birlikte icra dosyasındaki takip tamamen durdurulur.
İcranın geri bırakılması talebi kabul edilince ilgili kişinin teminatı depo olarak durmaya devam eder. Tüm bu sürecin sonunda ise ilgili kişinin haklı çıkması durumunda bu miktar geri alınabilir.
