Hukuki Danışmanlık Hizmeti
Türkiye’de avukatlar, kişilere hukuki yardım sağlama görevi ifa eder, bir kamu hizmeti görürler. Bu hukuki yardım; hukuki temsil ve hukuki danışmanlık hizmetlerini kapsar. Ancak avukatlık hizmeti bunlarla da sınırlı değildir. Sözleşme yazımı, dilekçe hazırlama vb. içinde hukuk olan her alanda avukatlık işi vardır. Ancak temelde iki mesele olan hukuki temsil ve hukuki danışmanlık söz konusudur.
Hukuki danışmanlık, bir hukuki mesele ile ilgili olarak bir avukattan bilgi almaktır. Ancak bu basit bir bilgilendirme değildir. Bir hukuki danışmanlık, mesele ile ilgili 5N 1K sorularını (ne, neden, nasıl, nerede, ne zaman, kim) cevaplayacak şekilde konuyu kapsar. Bir hukuki mesele ile ilgili olarak sürecin en başından sonuna kadar nasıl hareket edilmesi gerektiği, hukuki danışmanlığın içindedir.
Türkiye’de hukuki yardım ve danışmanlık sağlama yetkisi yalnızca avukatlara aittir. Türkiye’de avukatlar, hukuk eğitimi almışlardır ve baro kuruluşlarınca hukuki olarak desteklenmektedir. Buna rağmen danışmanlık talep edilirken avukat seçiminde dikkatli olunmalıdır. Hem o hukuki meselede tecrübe sahibi hem de kanuni düzenlemelere hakim avukatlar tercih edilmelidir. Ayrıca sürekli değişen mevzuatı takip eden avukatlara başvurmak da önemlidir.
Hukuki danışmanlık, yaşanılan bir hukuki problemin çözümüne yönelik olabileceği gibi bir hukuki problemin hiç doğmamasına yönelik de olabilir. Yani bir hukuki problem ortaya çıktıktan sonra bunun çözümüne ilişkin en doğru yolun tespitine yönelik danışmanlık alınabilir. Bununla birlikte bir işe başlanılacağı zaman veya bir hukuki prosedür işletileceği zaman bu süreç içinde en yarayışlı yolun tespiti de yapılabilir.
Her iki durumda da bir avukattan bu hizmeti almak hayati önem taşır. Çünkü hukuki işler büyük ciddiyet taşır. Gerek ticari, gerek sosyal, gerek ailevi, gerek sözleşmesel veya idari vb. her mesele için hukuk kuralları vardır. Bu kurallara aykırı hareket eden kişiler hak kaybına uğrar. Çoğu zaman hukuki meselelerin başlangıçta önemsenmediği ve işin içinden çıkılmaz hale gelince avukata sorulduğu görülmektedir. Bu çok yanlış ama yaygın olan bir davranıştır. Kişileri çoğu zaman haklı iken haksız konuma getirir ve telafisi güç zararlar doğurur. Bu nedenle hukuki yardım talep etmek için acele edilmelidir.
Hukuk Bürosunda Hukuki Danışmanlık
Hukuki danışmanlık pek çok şekilde mümkündür. Avukatlar içinde, müvekkilin şirketinde, dışarıda herhangi bir müsait mekanda veya online olarak gerçekleştirilebilir. En yaygın olarak verilen hukuki danışmanlık türü avukatın bürosunda hukuki danışmanlık verdiği haldir. Büro içerisinde müvekkil ve olayla ilgisi olan kişiler meseleye ilişkin açıklamalarını yaptıktan sonra avukat ile birlikte izlenmesi gereken hukuki prosedürü ihtimalli bir şekilde çizerler. Her somut olaya kendine özgü bir prosedür uygulanmalıdır. Kanuni düzenlemeler yalnızca genel niteliklidir. Olaylara uygulanması hukuk tekniği bakımından bilgi ve tecrübe ister. Bu nedenle bu hizmeti almak önemlidir.
Yazılı Hukuki Danışmanlık —> Bir hukuki meseleye ilişkin istenirse yazılı olarak talep edilebilir. Böyle bir durumda sözlü danışmanlığa göre daha kapsamlı bir danışmanlık söz konusu olacaktır. Bununla birlikte yazılı hukuki danışmanlık, sözlüye göre daha çok zaman alan bir durumdur. Yazılı hukuki danışmanlıkta, kendisinden hukuki yardım talep edilen avukat, belirli bir süre içerisinde o meseleye ilişkin izlenmesi gereken en doğru yolu tespit ederek ihtimalli bir şekilde nasıl hareket edilmesi gerektiğini yazılı olarak belirtir.
Sözlü Hukuki Danışmanlık —> Sözlü hukuki danışmanlık da oldukça sık talep edilen bir danışmanlık türüdür. Genellikle avukat ile yardım talep eden kişi yüz yüze belirli bir süre o hukuki meseleye ilişkin sözlü danışmanlık faaliyeti gerçekleştirir. Sözlü danışmanlığın telefon görüşmesi ile verilmesi pek tercih edilen bir durum değildir. Yazılı danışmanlığa göre burada daha kısa süren bir durum söz konusudur.
Kişilere ve Şirketlere Hukuki Danışmanlık
Hukuki problemlerin çeşitliliği saymakla bitmez. Bu problemler her zaman herkesin başına gelebilecek niteliktedir. Bu kapsamda bu faaliyeti bireysel olarak her kişiye verilebilir. Boşanma davası, kıdem tazminatı, icra takibi, kiracı tahliyesi, sözleşme hazırlama vb. sınırsız alanda kişilere hukuki danışmanlık hizmeti vermek mümkündür.
Ticari hayatın önemli bir unsuru olan şirketler tamamen hukuki bir düzen üzerinde çalışır. Ticari faaliyetler ne kadar yolunda giderse gitsin yapılan edilen işlemler kanuni zemine uygun şekilde gerçekleştirilmiyorsa bir yerde düzen bozulacaktır. Bu durum çoğu zaman gereksiz yere zamansal ve parasal kayba yol açar.
Türkiye’de ticaret şirketleri çok sıkı şekil şartlarına göre hareket etmek zorundadır. Bununla birlikte Türk Ticaret Kanunu ve diğer mevzuat hükümleri, ticari hayatın işlerliğine büyük önem vermekte ve şirketlere bu kapsamda önemli sorumluluklar yüklemektedir. Bu sorumluluklara uymayan şirketler için ciddi yaptırımlar doğar.
Zaten işlemlerini kısa vadede küçük yararlar elde etmek için hukuk kuralları dışında gerçekleştiren şirketler çoğu zaman uzun vadede hak kaybına uğrar. Yapılması gereken en doğru işlem hem kısa vadeli hesaplar yapıp hem de uzun vadede şirketin büyümesini sağlayacak adımlar atmaktır. Bu bağlamda işlerin hukuki zemine basacak şekilde ilerlemesi önem taşır.
Türkiye’de ticaret şirketlerinin büyük çoğunluğu muhakkak bir avukat ile birlikte çalışır. Çoğu ayrıca sürekli danışmanlık hizmeti alır. Şirketlerin bazı meselelerini ise avukat ile birlikte halletme yükümlülükleri de vardır. Şirketler bu bağlamda kişilerden farklı olarak hukuki danışmanlığı sürekli olarak alır.
Anonim Şirketlerin Avukat Zorunluluğu
Avukatlık Kanunu madde 35 hükmü yalnız avukatların yapabileceği işleri hükme bağlarken 3. fıkra hükmü ile Anonim şirketlerin avukat ile çalışma zorunluluğuna değinmiştir. Buna göre;
Türk Ticaret Kanunu madde 272 düzenlemesinde yer alan esas sermayenin beş katı veya daha fazlası bir esas sermayesi bulunan anonim şirketler
Üye sayısı 100 veya üzerinde olan yapı kooperatifleri
bu saydığımız tip şirketler sözleşmeli olarak avukat bulundurmak zorundadır.
Bu yükümlülüğüne uymayan anonim şirketlerin, yükümlülüklere uymadıkları her ay başına göre hesaplanacak idari para cezası ödeme sorumlulukları söz konusu olur. Bu bağlamda şirketler için hayati önem taşıyan hukuki yardım meselesi kanuni olarak da zorunluluk haline getirilmiştir.
Sonuç olarak bir meselede avukata danışmadan hareket edilerek elde edileceği düşünülen düşük yararlar aslında sürecin içinden çıkılmaz bir hal alması ile büyük zararlara dönüşmektedir. Bu düşünceyle hareket edip avukata sormadan bir süreç yürütüldüğünde çoğu zaman işin daha karmaşık hale gelmesi ile avukata başvurulduğu görülmektedir. Bu durumda en başta kolaylıkla ve hak kaybı olmadan çözülebilecek olan mesele girift ve telafisi güç bir hale gelmektedir.
