Zimmet Suçu
ZİMMET SUÇU VE CEZASI
Zimmet suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun dördüncü kısım, birinci bölüm Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar başlığı altında TCK Madde 247’ de düzenlenmiştir. Kanun hükmü şöyledir:
TCK MADDE 247
Zimmet
Madde 247-
(1) Görevi nedeniyle zilyedliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçiren kamu görevlisi, beş yıldan oniki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(3) Zimmet suçunun, malın geçici bir süre kullanıldıktan sonra iade edilmek üzere işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilebilir.
1-BASİT ZİMMET SUÇU (TCK MADDE 247/1)
Kanun maddesinin ilk fıkrası uyarınca suçun maddi unsuru, kamu görevlisinin görevi nedeniyle zilyetliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçirmesi ile oluşur. Zilyetlik kısaca bir taşınır veya taşınmaz mal üzerinde fiili hâkimiyeti ifade etmektedir. Zilyetliğin devri ise fiili hâkimiyetin başkasına aktarılmasıdır. Örneğin; bir icra müdürünün icra hesabına yatan parayı kendi hesabına havale yapması zimmet suçuna örnek olarak verilebilir.
2-NİTELİKLİ ZİMMET SUÇU (TCK MADDE 247/2)
Kamu görevlisi olan failin zimmet suçunu zimmetin ağıca çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlemesi halinde faile verilecek ceza suçun basit haline nazaran daha yüksek olup; ceza yarı oranında arttırılmaktadır. Hile; yanılgıya düşüren, aldatan eylemleri ifade eder. Bir eylemin hile olarak nitelendirilmesi için fiilin herkes tarafından kolayca anlaşılamaması gerekir. Bu hususta hâkim, eylemin hileli olup olmadığını somut olayın özelliklerine göre değerlendirmektedir.
ZİMMET SUÇUNDA CEZAYI HAFİFLETEN SEBEPLER
1- TCK 247/3 uyarınca zimmet suçunun, malın geçici bir süre kullanıldıktan sonra iade edilmek üzere işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilebilir. Failin bu eylemi uygulamada kullanma zimmeti olarak adlandırılmaktadır. Kullanma zimmetinde kamu görevlisi olan fail kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu malı iade etmek üzere ve mal edinme amacı gütmeksizin sınırlı bir süre kullanmaktadır.
2- TCK 249 hükmü uyarınca; zimmet suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilebilir. Malın değerinin az olması, zimmet suçunun maddi unsurlarının oluşmadığı anlamına gelmemektedir; sadece faile cezada indirim hakkı tanınmıştır. Malın değerinin az olup olmadığı hususunu hâkim somut olayın özelliğine göre değerlendirmektedir.
3- TCK 248 hükmü uyarınca zimmet suçunda etkin pişmanlık hükümleri düzenlenmiş olup; bu hüküm uyarınca:
SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMANIN YAPILMASI
Zimmet suçunda soruşturma ve kovuşturmasının yapılması şikâyete tabi değildir. İlgili makamlar suçun işlendiği bilgisine ulaştığı anda resen harekete geçmektedir. Mağdur, şikâyetini geri alsa dahi, yargılama devam etmektedir.
GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
Zimmet suçunun yargılamasında görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir.
ZİMMET SUÇUNDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ
Zimmet suçunda dava zamanaşımı süresi 15 yıldır. (TCK Madde 66)
