Suçluyu Kayırma Suçu Nedir?
Suçluyu kayırma suçu, bir kişinin suç işlemiş olan bir kimseye tutuklama, yakalama, araştırma veya hükmün infazı gibi süreçlerden kurtulmasını sağlamayı amaçlayan bir suçtur. Suçluyu kayırma, suçun işlenmesine yardım veya destek sağlamak anlamına gelir ve adaletin engellenmesine yol açar.
Suçluyu Kayırma Suçunun Unsurları
Suçluyu kayırma suçu, aslında önceden işlenmiş bir suçu gizlemek veya suçluyla ilgili cezai veya hukuki süreçlerden kaçınmasına yardımcı olmak amacıyla hareket eden kişinin işlediği bir suçtur. Suçluyu kayıran kişi, Türk Ceza Kanunu’nun 283. maddesi uyarınca suç işlemiş olacaktır.
Belirli kişilerin durumu kanunda özel olarak düzenlenmiştir. Bu kişiler kamu görevlisi, üstsoy, altsoy, eş, suç ortağı ve kardeştir. Suçluyu kayıran kişinin bu kişilerden biri olması durumunda, suçluya verilecek cezanın artması, azaltılması veya hiç verilmemesi mümkündür. Yani, bu kişilerin suçluyu kayırması durumunda, cezaya etki eden bir faktör olarak değerlendirilebilir.
TCK 283 suçunu teşkil eden eylemler de belirtilmelidir. Suçluyu kayıran kişi, suç işlemiş olan bir kişi için tutuklama, araştırma, yakalama veya hükmün infazı gibi süreçlerden kaçınmasına yardımcı olacak şekilde hareket etmelidir. Bu eylemlerden herhangi birinin gerçekleşmesi, suçluyu kayırma suçunun oluşması için yeterlidir.
Suçluyu Kayırma Suçunun Cezası
Suç işleyen bir kişiye araştırma, yakalanma, tutuklanma veya hükmün infazından kurtulması için imkan sağlayan kimse, altı aydan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır (TCK md.283/1).
Bu suçun kamu görevlisi tarafından göreviyle bağlantılı olarak işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır (TCK md.283/2).
Suçluyu Kayırma Suçu Ceza İndirimi
Suçluyu kayırma suçu, bir kişinin suç işlemiş olan bir başkasını cezai veya hukuki süreçlerden kaçınması için koruma veya yardım etme eylemidir. Türk Ceza Kanunu’nun 283. maddesi, suçluyu kayırma suçunu düzenlemektedir.
Ancak, TCK’nın 283. maddesinin üçüncü fıkrasında suçluyu kayırma suçu için özel bir cezasızlık hali öngörülmüştür. Buna göre, eğer bu suç eş, kardeş, altsoy, üstsoy veya kişinin suç ortağı tarafından işlenmişse, bu kişilere karşı cezai bir yaptırım uygulanmayacaktır.
Şikayet Süresi, Zamanaşımı, Uzlaşma, Görevli Mahkeme
Suç üstlenme ve suçluyu kayırma suçları, uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir. Suç üstlenme ve suçluyu kayırma suçları, şikayete tabi suçlar arasında yer almadığından savcılık tarafından resen soruşturulur.
Suç üstlenme ve suçluyu kayırma suçları için yapılan yargılamalarda olağan dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Bu zamanaşımı süreleri geçtikten sonra soruşturma yapılamaz.
Suçluyu kayırma ve suç üstlenme suçları nedeniyle yapılan yargılamalar asliye ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.
