Şirketler Arası Organik Bağın Tespiti

Bazı durumlarda artık borçlarını ödeyemeyecek duruma gelmiş şirket yetkilileri ve borca batmış şirketin alacaklarını ödemek yerine bir başka şirket üzerinden ticari faaliyetlerine devam etme ve muvazaalı bu işlem ile alacakların kaçırma yolunu seçmektedirler. Bu durumda şirket alacaklılarının alacaklarına kavuşmasını için bu iki şirket arasında (organik) bağ olduğunu ispat etmeleri gerekmektedir.

Organik bağ kurumu, Türk hukukunda kanuni düzenlemeye sahip olmamakla birlikte; Yargıtay içtihatlarınca geliştirilen bir kurum olup, bu hususlarda verilen hukuki kararlarda Yargıtay içtihatlarına atıfta bulunulmaktadır.

Organik Bağ İddiasının İleri Sürülmesi

Alacaklılar tarafından organik bağ, alacaklı olunan şirkete karşı alacak davası açılması sırasında ileri sürülebileceği gibi aynı zamanda borçlara ilişkin icra takibi yapıldıktan ve borçlu tarafından itirazda bulunulduktan sonra itirazın kaldırılması/itirazın iptali davası sırasında da ileri sürülebilmektedir.

Organik Bağın Varlığını Gösteren Unsurlar

İki şirket arasında organik bağ olduğunu tespit için Yargıtay tarafından geliştirilmiş birtakım kriterler bulunmaktadır. Şirketlerin;

•  Hâkim sermaye ortaklarının aynı olması,
•  Kayıtlı adreslerinin aynı olması,
•  Faaliyet konularının aynı olması,
•  Aynı adreste faaliyet göstermeleri gibi hususlar organik bağa işaret etmektedirler.

Şirketler arası organik bağ varlığına delil olarak gösterilebilecek en önemli unsurlar arasında işyerinin devredilmesi yer almaktadır. İşyerini devralan yeni şirketin ortaklarının eskisi ile kısmen aynı olması ya da şirket yetkililerinin akraba olması, eski işyeri çalışanlarının devredilen işyerinde aynı kadro ile çalışmaya devam etmesi, yeni şirketin aynı adreste farklı isimle aynı faaliyeti yürütmesi gibi durumlar Yargıtay tarafından organik bağın varlığını kanıtlayan hususlar arasında sayılmaktadır

Son olarak,  iki şirket arasında organik bağın tespit edilmesi halinde, arkasına saklanılan şirket ile borca batık şirket özdeş şirketler kabul edilerek, tek bir şirket olarak değerlendirilecektir. Zira, Yargıtay uygulamaları da bu yönde olup, Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 2008/56 Esas sayılı ilamında ; ‘’Yeni kurulan şirket ile bir önceki borçlu şirket kayden iki ayrı tüzel kişilik olarak görünse de, bu durum fiili birleşmenin söz konusu olduğu hallerde anlam ifade etmez. Özellikle borçlu şirket ile aynı işyerinde sonradan kurularak faaliyetine farklı bir unvanla devam eden yeni şirketin söz konusu olduğu durumlarda ve borcun tahsilini engellemeye matuf fikri birliktelik arzedecek girişimlerinin gözlemlendiği hallerde, fiili birleşme temelinde TTK.146-152. maddeler ila BK.179. hükmü uygulanarak, farklı unvan taşıyan yeni kurulan şirket de borçtan mesul tutulmalıdır. ’denilerek borca batık şirket ile arkasına saklanılan şirketin de sorumlu olduğu hususunun altı çizilmişti. Dolayısıyla, organik bağın tespit edildiği durumlarda, alacaklılar tarafından husumet her iki şirkete yönlendirilmeli ve sorumlu tutulmalıdır. Böylece, borca batık bir şirketin sahip olduğu bir borç dolayısıyla arkasına saklanılan şirketin malvarlığına gidilebilmesi mümkün olmaktadır.